نگرشى ديگر در حديث اصلى

نگرشى ديگر در حديث اصلى

با توجه به نتيجه بررسى هايى كه درباره حديث ساختگى به دست آمد، شكى نيست كه امر به بستن درِ خانه هاى صحابه ـ جز درِ خانه يكى از آن ها ـ فضيلت و ويژگى محسوب مى شود; از اين رو آن گاه كه دشمنان امير مؤمنان على عليه السلام; همان هايى كه منكر فضايل و ويژگى هاى آن حضرت هستند ـ افرادى چون مالك بن انس و ديگران ـ متوجّه شدند كه حديث صحيح از پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله رسيده كه حضرتش فرمود: «همه درها جز درِ خانه على را ببنديد» و به دليل صحّت سندهايش نتوانستند آن را انكار كنند، تصميم گرفتند كه نخست اين حديث را به نفع ابوبكر برگردانند، سپس در اين راستا حديث «دريچه» را در حق ابوبكر جعل كنند.
پس از قلب و جعل اين دو حديث، محدّثان و شارحان مواضع مختلفى را در قبال آن ها گرفتند و اختلافاتى پديد آمد. از اين رو عالمان اهل تسنّن در قبال حديث اصلى و صحيح چند گروه شدند:
1 . برخى از آن ها اصل حديث «سدّوا الأبواب إلاّ باب علي»; (همه درها جز درِ خانه على را ببنديد) را ذكر نكردند، و آن را نه نفى نمودند و نه اثبات.
از اين گروه مى توان نَوَوى در شرح صحيح مسلم، كرمانى در شرح بُخارى و ابن سيدالناس در سيره خود نام برد.
2 . برخى اين حديث را آورده اند; ولى سخنانشان درباره آن ناهمگون است. از اين گروه مى توان عينى را نام برد كه به نظر مى رسد در يك جا اين حديث را رد كرده است، يا حديث «دريچه» بر آن ترجيح داده است; و در جاى ديگر ـ بر اساس گفته طَحاوى و ديگران ـ خواسته است دو حديث را جمع كند.
3 . برخى به ساختگى بودن اين حديث حكم كرده اند; از اين گروه مى توان ابن جوزى و پيروان او را نام برد.
4 . بعضى به صحّت و ثبوت اين حديث اعتراف كرده و جعلى و ضعيف بودن آن را رد كرده اند و در اين راستا كوشيده اند كه دو حديث را جمع كنند.
از اين گروه مى توان طَحاوى، ابن حجر عسقلانى و پيروان آن ها را نام برد.
بديهى است كه چون برخى از آن ها جرأت ردّ حديث «إلاّ باب علي عليه السلام» را نداشتند و از طرفى نتوانستند به گونه صحيحى ـ با فرض صحت حديث «خوخه» به دليل نقل در صحيحين ـ اين دو حديث را جمع كنند، ناگزير در برابر آن سكوت كرده و آن را نقل نكرده اند.
عدّه ديگر پس از فرض اين كه هيچ وجه صحيحى براى جمع بين دو حديث وجود ندارد، در حديث «إلاّ باب علي عليه السلام» خدشه وارد كرده اند; چرا كه با وجود اين حديث، فضيلتى براى ابوبكر ثابت نمى شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *