نظر شریفتان پیرامون نبوت زردشت چیست؟ اگر نامبرده از انبیای الهی است اخبار وارده در منابع روایی ما چگونه توجیه پذیر است؟

پرسش
نظر شریفتان پیرامون نبوت زردشت چیست؟ اگر نامبرده از انبیای الهی است اخبار وارده در منابع روایی ما چگونه توجیه پذیر است؟ و فی احتجاج الرضا على أهل الكتاب والمجوس ورئيس الصابئين وغيرهم فقال له الرضا ع(مخاطبا الهربذ المجوسی) : أخبرني عن زردشت الذي تزعم : أنه نبي ما حجتك على نبوته ؟( الاحتجاج – ج 2ص 212) و فیما احتج مولانا الصادق ع على الزنديق وبيان مذهب التناسخ قال (الزندیق) : فأخبرني عن المجوس أفبعث الله إليهم نبيا ؟ فإني أجد لهم كتبا محكمة ومواعظ بليغة ، وأمثالا شافية ، يقرون بالثواب والعقاب ، ولهم شرايع يعملون بها . قال عليه السلام : ما من أمة إلا خلا فيها نذير ، وقد بعث إليهم نبي بكتاب من عند الله ، فأنكروه . وجحدوا كتابه . … قال: أفزردشت ؟ قال ع : إن زردشت أتاهم بزمزمة ، وادعى النبوة ، فآمن منهم قوم وجحده قوم ، فأخرجوه فأكلته السباع في برية من الأرض( الاحتجاج – ج 2 ص91) زردشت : في أنه لم يكن نبيا وادعى النبوة …. كما قاله الصادق ( عليه السلام ) لذلك ما في البحار (مستدرك سفينة البحار – للشاهرودی – ج 4 ص 284) في 5023(أی وقائع الألف الخامس من الهبوط) ظهر زردشت المدعي للنبوة كذبا فسلط الله السباع عليه ، فأكلوه ، كما قاله مولانا الصادق ( عليه السلام ) في رواية الاحتجاج (مستدرك سفينة البحار ج 5 ص 198) الذي يظهر بعد التأمل الصادق والتتبع التام في كتب الملل والنحل وكلمات المؤرخين : إن زرادشت رجل من بلاد فارس وأنه ادعى النبوة ، ولم يكن نبيا قطعا ، وكان متنبيا كسائر المتنبيين ، وما ذكره بعض فقهائنا من كون المجوس أهل كتاب وإن زرادشت نبيهم ، ناش من السير في الليلة الظلماء بين الصخور والجنادل الصم ، ويتلوه من عبر بأن للمجوس شبهة كتاب . شرح إحقاق الحق – السيد المرعشي – ج 1شرح ص 391
پاسخ
آیت الله سید علی حسینی میلانی مدظله
بسمه تعالی
السلام علیکم
صاحب عروة و فقهائی که بر عروة حاشیه زده اند، همگی مجوس را اهل کتاب برشمرده اند و معنای کلام آنان (رحمهم الله) این است که مجوس همانند یهود و نصارا دارای نبی بوده اند و کتاب داشته اند. مرحوم شیخ طوسی (رحمه الله) در تهذیب روایتی نقل کرده که حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: مجوس دارای پیامبری بودند که او را به قتل رساندند و او کتابی داشت بنام جاماست که سوزاندند. (وسائل باب 49 از ابواب جهاد) و مقدس اردبیلی (رحمه الله) در مجمع الفائده ص 438 می نویسد: مجوس شبه کتاب دارند و پیامبری داشته اند که او را به قتل رساندند و نام نبی آنان زردشت و نام کتاب ایشان جاماسب است. و جناب شیخ بهائی (رحمه الله) در جامع عباسی می نویسد: اهل کتاب دو قسم هستند: یک گروه از آنان صاحب کتاب هستند مانند یهود و نصارا و یک گروه شبه کتاب و پیامبر دارند و کتاب ایشان موسوم به ژند و پاژند و نام نبی آنان زردشت است.
البته این مسأله نیازمند تحقیق بیشتری است. والله العالم