پرسش
با سلامی گرم خدمت شما و عرض ارادت مطلبی در فضای مجازی به چشمم خورد که برایم ایجاد شبهه کرد: در این زیارت خطاب به ائمه – علیهم السلام – گفته می شود: ایابُ الخلقِ الیکم و حِسابُهُم عَلیکُم یعنی: «بازگشت خلق به سوی شما و حساب ایشان بر عهده ی شماست.» !!! با آنکه در قرآن مجید می خوانیم: إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ (غاشیه٬ 25 و 26) یعنی: «قطعاً بازگشت ایشان به سوی ماست. سپس بی تردید حسابشان بر عهده ی ماست.» حال٬ با وجود تعارض و مخالفت صریح این بخش از زیارت جامعه ی کبیره با قرآن مجید٬ برخی اینچنین در مقام رفع این تعارض برآمده اند که: مردم (به اذن خدا) به پیامبر و امامان بازمی گردند و حسابشان با ایشان خواهد بود همان گونه که قبض نفوس به هنگام مرگ٬ در قرآن کریم به خداوند و نیز به فرشتگان نسبت داده شده است یعنی فرشتگان به اذن خدا این کار را بر عهده می گیرند. جواب ما به این افراد این است که: اگر خداوند سبحان اذن داده بود تا پیامبر اکرم(ص) و امامان(ع) حساب مردم را برعهده بگیرند٬ هیچ گاه در کتابش به رسول خود اعلام نمی فرمود: ما عَلیکَ مِن حِسابِهِم مِن شَیء (انعام٬ 52) یعنی: «حساب ایشان به هیچ وجه بر عهده ی تو نیست.» ! (توجه داشته باشید که نکره در سیاق منفی٬ مفید عموم است.) همان گونه که اگر در قرآن مجید به تصریح آمده بود که: «قبوض نفوس به هیچ وجه بر عهده ی فرشتگان نیست» در آن صورت ما حق نداشتیم این کار را به آنان نسبت دهیم. اهل بیت (علیهم السلام) به ما دستور داده اند که اخبار و روایان مخالف با قرآن را نپذیرید. به راستی اگر جمله ی (حِسابُهُم عَلَیکُم) با آیه ی شریفه ی (ما عَلیکَ مِن حِسابِهِم مِن شَیء) مخالفت نداشته باشد٬ پس آیا «روایت مخالف با قرآن است؟»
پاسخ
آیت الله سید علی حسینی میلانی مدظله
بسمه تعالی
السلام علیکم
جوابی که نقل گردید کاملاً صحیح است و در شرح زیارت جامعه مفصّلاً بیان نموده ام. و آیه سوره انعام در قضیّه خاصّه نازل شده و هیچگونه تعارضی وجود ندارد. و از اینکه سؤال می کنید متشکریم.
7954
مطرح شده توسط: وحید راد
منو
