حضرت آیتالله سیدعلی حسینیمیلانی؛ قرآن مجید فرموده است: وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ. حکمت خلقت، عبادت خداوند است و این عبادت است که انسان را بالا برده و به خدای تعالی نزدیک میکند؛ وقتی خداوند میخواهد به ما خبر از معراج پیامبر اکرم(ص) بدهد، نمیگوید نبی و رسول بلکه او را عبد معرفی میکند؛ سبحان الذی اسری؛ یعنی معراج از عبودیت آغاز میشود.
روایتی قدسی که همه علمای اسلام آن را روایت کردهاند، فرموده است: «لم یزل یتقرب الی عبدی بالنوافل حتی اکون سمعه الذی»؛ نوافلی که در شریعت داریم به پلکانی تشبیه شده است که انسان بخواهد بالا برود، انسان با نوافل بالا میرود تا به جایی میرسد که گوش او گوش خدایی، چشم او چشم الهی و دست او دست الهی میشود؛ عبادت اینچنین اثری دارد.
ایشان با بیان اینکه شخصی در دوره امام رضا(ع) اهل غلو و الوهیت علی(ع) بود، گفت: امام رضا(ع) به او پیغام داد، اینکه میبینی علی اینچنین است به واسطه اطاعت از خدا و پیامبر به اینجا رسیده است؛ هر کسی به هر جا رسیده است از عبادت و اطاعت خداست.
اطاعت از طوع به معنای تسلیم محض و بدون قید و شرط است و این اختصاص به خداوند و کسانی دارد که به اذن خدا این مقام را دارا هستند. اطاعت از والدین داریم اما قرآن فرموده است مطلق نیست، بلکه مقید است یعنی اگر بخواهند تو را به شرک دعوت کنند نباید اطاعت کنی.
این اطاعت را خداوند به پیامبر سپس امیرالمؤمنین(ع) داده است، بنابراین ما مأمور به اطاعت بیقید و شرط از امیرالمؤمنین(ع) هستیم و این همان ولایت مطلقه نسبت به مقام امیرالمؤمنین(ع) است.
معظم له در ادامه بیان داشتند : امیرمؤمنان حضرت علی(علیه السلام) چیزی برای خود نمیخواستند. ائمه اطهار (ع) که در زیارت جامعه میخوانیم: «إلَى اللّهِ تَدْعُون وَ عَلَيْهِ تَدُلُّونَ، وَ بِهِ تُؤمِنُونَ، وَ لَهُ تُسَلِّمونَ وَ بِأمْرِهِ تَعْمَلُونَ وَ إلى سَبيلِهِ تُرْشِدُونَ، وَ بِقَولِهِ تَحْكُمُونَ»؛ همه برای خداست و چیزی برای خود نخواستند. پس اطاعت مطلقه از ائمه(ع) اطاعت از خدا و برای خداست؛ ولایت ما نسبت به اهل بیت(ع) علاوه بر اخلاص باطنی باید علمی و مستند به کتاب و سنت باشد.
ایشان در بخش دیگری از سخنانشان با بیان اینکه عبادت و اطاعت فرع معرفت است، افزودند: انسان تا کسی را نشناسد، مطیع او نیست، از این روی، اهل معرفت و مفسران «لیعبدون» را گفتهاند «لیعرفون»، زیرا عبادت بدون معرفت ممکن نیست؛ پس اگر بخواهیم نسبت به خدا، پیامبر(ص) و ائمه(ع) اطاعت داشته باشیم باید معرفت داشته باشیم؛ این وظیفه همه شیعیان بلکه غیرشیعیان است که علی(ع) را بشناسند و اطاعت کنند، البته هر کسی به اندازه وسع فکری خود، موظف است در این جهت کار کند.
معظم له با طرح این پرسش که راه معرفت به خداوند و اطاعت از او چیست؟ بیان داشتند : در روایت معتبر بیان شده است: خَرجَ الحسينُ بنُ عَليٍ على أصحابِهِ فَقالَ: أيّها النّاسُ، إنّ اللّه َ عزّ و جلّ ذِكْرُهُ ما خَلقَ العِبادَ إلاّ لِيَعرِفوهُ، فإذا عَرفُوهُ عَبَدوهُ، فإذا عَبَدوهُ اسْتَغنَوا بعِبادتِهِ عن عبادةِ ما سِواهُ. فقالَ لَه رجلٌ: يا بنَ رسولِ اللّه، بأبي أنتَ و اُمّي فما معرفةُ اللّه؟ قالَ: معرفةُ أهلِ كلِّ زمانٍ إمامَهُمُ الّذي يَجبُ علَيهِم طاعتُهُ؛ امام صادق عليه السلام فرمودند: امام حسين(ع) بر اصحابش وارد شد و فرمود: اى مردم! خداوند عزّ و جلّ بندگان را نيافريد مگر تا او را بشناسند. چون او را شناختند بپرستندش و چون او را بپرستند از پرستش جز او بىنياز مىشوند. مردى عرض كرد: اى فرزند رسول خدا! پدر و مادرم فدايت باد! شناخت خدا چيست؟ فرمود: شناخت اين است كه مردم هر روزگار، امام و پيشواى واجب الطاعه خود را بشناسند؛ انسان اگر خدا آنطور که باید بشناسد، بشناسد مشرک نخواهد شد.
ایشان افزودن: ایشان معرفت به امام در هر زمان را معرفت به خدا معرفی کرده است. پس راه معرفت و اطاعت از خدا اطاعت و معرفت به ائمه(ع) است. امام صادق(ع) فرمودند: بنا عرف الله و اگر اطاعت خدا را میخواهید بنا عُبِد الله؛ خدا ائمه(ع) را وسیله و وسط قرار داده است تا آنان ما را به خدا وصل کنند و ما هم از طریق آنان خدا را عبادت و اطاعت کنیم. بنابراین راه برای ما روشن است.
حضرت آیتالله میلانی با اشاره به وظیفه طلاب در این زمینه، افزودن: قرآن فرموده است: فلولا نفر من؛ ما آمدیم به حوزه برای تفقه در دین؛ تفقه غیر از تعلم است؛ تعلم یادگیری است، ولی تفقه فهمیدن مطلبی است. آن وقت دین چیست؟ دین در مکتب اهل بیت اولا معارف اعتقادی ثانیا احکام شرعی عملی و ثالثا اخلاق است.
ایشان افزودند: طلبه باید زحمت بکشد معارف اعتقادی را بیاموزد و در احکام به اجتهاد برسد و از آن طرف اخلاق را در خود نهادینه کند؛ وظیفه ما در حوزه فعالیت در این سه عرصه است؛ مرحوم جد بنده که از مراجع تقلید بزرگ و مربی بنده بودند، این عبارت را برای من نوشتند که عمده در استکمال فضیلت چهار چیز است؛ یکی معارف؛ دوم تقوا؛ سوم فقه و اصول آن و چهارم مکارم اخلاق و توسل به ائمه(ع) و به خصوص امام زمان(عج) وسیله بزرگی برای نایل شدن به این ارکان اربعه است، زیرا امام زمان منبع همه فضایل و کمالات است.
آیتالله میلانی با اشاره به ایام فاطمیه با بیان اینکه باید در مورد ایشان فکر و تأمل داشته باشیم، تصریح کردند: اولا ببینیم علل و اسباب این قضیه چه بوده و از کجا شروع شده است و ثانیا باید ابعاد این حادثه را بررسی و برای مردم بازگو کنیم و آثار و نتایج آن را تبیین کنیم. یکی از محققان اهل سنت کتاب نوشته است که قضیه حضرت زهرا(س) مرا شیعه کرده است؛ بنور زهرا اهتدیتم.
ایشان با بیان اینکه حضرت زهرا(س) وسیله تقویت ایمان است، افزودن: ماجرای کربلا هم قضیه مهمی در عالم است و دانشمند اهل سنت گفته است: لقد شیعنی حسین. باید تفقه در این معارف داشته باشیم،باید مراسمات فاطمیه احیا و توسعه پیدا کند.