حضرت آیت الله سید علی حسینی میلانی، ریاست محترم کنگره بینالمللی علّامه میرحامدحسین لکهنوی چندی پیش در گفتگویی صمیمانه، به برخی از مهمترین امتیازات و ویژگیهای کتاب «عبقات الانوار» اشاره کردند که به دلیل اهمیت این گفتگو، در ادامه بخشهایی از آن را از منظرتان میگذرانیم.
اگر بخواهیم به اهمّ امتیازات و ویژگیهای کتاب شریف «عبقات الانوار» علامه میرحامدحسین لکهنوی، اشاره نماییم، باید بگوییم:
اولاً تمام منابع مورد استفاده و استناد علامه در این کتاب، از میان منابع معتبر اهل سنت است. تا جایی که علامه در بیان معنای یک لغت یا بیان یک داستان و یا حتی نقل یک مطلب غیر علمی از یک کتاب کشکول، نیز از کتب اهل سنت استفاده مینماید. لذا منابع مورد استفاده در عبقات در هر رشته و علمی از علوم، از نحو و صرف و بلاغت گرفته تا حدیث، تفسیر، رجال و تاریخ، همه و همه از میان منابع اهل سنت است.
یکی دیگر از امتیازات کتاب «عبقات» این است که علامه قبل از بیان یک مطلب و اثبات آن از منابع اهل سنت، ابتدا مؤلف آن کتاب را از منظر رجالیون اهل سنت، توثیق نموده و سپس صحت استناد آن کتاب به وی را اثبات مینماید. همچنین جهت اتقان بیشتر، بزرگانی از اهل سنت را نام میبرد که به نقل مطالبی از آن کتاب پرداخته اند.
از آنجا که روی سخن علامه با صاحب تحفه بوده است لذا امتیاز دیگر کتاب عبقات این است که پس از اثبات یا نفی هر مطلبی از کتاب تحفه اثنی عشریه، به ریشهیابی آن مطلب پرداخته و بیان میکند که این قول یا مطلب، سخن صاحب تحفه نیست بلکه وی آن را از فلانی و او نیز آن را از فلان عالم سنی اخذ و نقل نموده است آن گاه به سراغ آن اقوال در کتب مربوطه رفته و آنها را نیز نقد و رد مینماید. به عبارت دیگر علامه در اثبات یا رد هر سخنی، به تمام کسانی که آن سخن را در قرون مختلف نقل نموده اند اشاره کرده و سخن آنها را رد مینماید.
به عنوان مثال: عبدالعزیز دهلوی، در یک جا از کتابب خود، در سند و دلالت حدیث: «أنا مدینة العلم وعلی بابها» مناقشه میکند.به همین سبب علامه در پاسخ وی، ابتدا تمام آنهایی را که در سند حدیث مدینة العلم خدشه کردند من السابقین، الی صاحب تحفهی اثنی عشریه، آورده و سخنشان را رد مینماید. سپس وارد دلالت حدیث شده و سخن تمام کسانی را که دلالت حدیث را رد کرده و یا در آن مناقشه نموده اند رد مینماید و در انتها برخی از فرضیات و اقوالی که ممکن است مطرح شود نیز با عنوان «لو قیل» را عنوان کرده و پاسخ میگوید.
یکی دیگر از امتیازات این کتاب، استفاده علامه از تمامی اسالیب جدل است. که جهت آشنایی با این اسالیب میتوانید به مقدمه کتاب «نفحات الازهار» بنده مراجعه فرمایید
امتیاز دیگر عبقات، در استفاده علامه از نثر و نظم، قافیه، سجع و دیگر آرایههای ادبی فارسی قدیم در کنار زبان عربی و هندی است که نظر دادن پیرامون آنها، خارج از تخصص و فن بنده است.
منو