غدیر آخرین مرحله و جایگاه ابلاغ و اعلام امامت حضرت امیر مؤمنان على علیه السلام بود، با این تفاوت كه در این مرتبه پیامبر اكرم صلى اللّه علیه وآله با کنایه و اشاره سخن نگفت؛ بلکه با صراحت و آشکارا مطلب خویش را بیان فرمود و بى‌گمان آن چه فرمود در بیان مقصودى که داشت جامع و کامل بود که اگر چنین نبود آیه «اکمال دین» از جانب خداى متعال نازل نمى‌شد که
(الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي…)؛1
امروز دین شما را برایتان کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم… .
البته در همان روز پیش از خطابه پیامبر «آیه تبلیغ» نیز فرود آمده که در آن، تأکید خداى متعال بر تبلیغ این پیام به تهدید پایان یافته بود که:
(وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ)؛2
و اگر چنین نکنى، رسالت او را انجام نداده‌اى.
و در این هنگام تهدید و هشدار از سرکشى مخالفان و تحریف و تغییر در امر الهى صورت گرفت و چه زود و سریع تحریف و سرکشى به وقوع پیوست!
به راستى رسول خدا صلى اللّه علیه وآله آن چه را که بر عهده‌اش بود به طور کامل انجام داد؛ اما در واپسین روزهاى عمر شریف خود، در حالى که پس از آن هرگز بسیارى از آنان را نمى‌دید؛ ولى از تصمیم آنان بر آن چه که مى‌خواستند انجام دهند نیک آگاه بود… .
و چه زود و سریع به وقوع پیوست…!
گرچه پیامبر صلى اللّه علیه وآله منزلگاه بعدى را به آنان یادآور شده بود؛ همان وادى که دوباره همگى در آن گرد مى‌آمدند و بر او وارد مى‌شدند! و بى تردید آن بزرگوار با کلام خویش بین «آبگیر کوچک غدیر» و «دریاى پهناور کوثر» پیوندى ناگسستنى ایجاد کرد؛ آن هنگام که فرمود:
أيّها الناس! ألا تسمعون؟
اى مردم! آیا همگى سخن مرا مى‌شنوید؟
پاسخ دادند: آرى مى‌شنویم.
حضرت فرمودند:
فإنّي فرط على الحوض وأنتم واردون عليّ الحوض؛
من در رسیدن به حوض کوثر بر شما پیشى مى‌گیرم و شما در آن جا بر من وارد مى‌شوید.
البته اعتقاد به حوض کوثر امرى ضرورى است؛ زیرا که پنجاه نفر از اصحاب پیامبر اکرم صلى اللّه علیه وآله حدیث آن را نقل نموده‌اند3 و حتى برخى از بزرگان منکر آن را کافر شمرده‌اند.
آرى، کوثر را به آن ها یادآورى کرد تا آنان سخنى را که پیش از آن گفته بود به یاد آورند. حضرت فرموده بود:
أنا فرطكم على الحوض وليرفعنّ رجال منكم، تمّ ليختلجنَّ دوني، فأقول: يا ربّ أصحابي!
فيقال: إنّك لا تدري ما أحدثوا بعدك؛
من پیش از شما در کنار حوض کوثر خواهم بود و شما بر من وارد خواهید شد؛ اما برخى از شما کنار زده مى‌شوید و از من دور مى‌گردید و من عرض خواهم کرد: پروردگارا! اینان اصحاب من هستند! ليک ندا خواهد آمد: تو نمى‌دانى که اين ها بعد از تو چه کارهايى انجام دادند!
در روایتى دیگر ادامه این حدیث چنین آمده که حضرت فرمودند:
فأقول: سحقاً سحقاً لمن غيّر بعدي؛4
و من خواهم گفت: از رحمت خدا به دور باد آن که پس از من مرتد شده و یا دینم را تغییر داد.
ظاهر عبارت آن است که مقصود پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله تنها مردان نبوده، بلکه همه اصحاب از زن و مرد را در نظر داشته است و به یقین عایشه نیز در زمره آنان بوده است؛ زیرا روزى به او گفتند: آیا پس از وفات، تو را در نزد رسول خدا به خاک بسپاریم؟
او پاسخ داد: من بعد از او کارهایى انجام داده‌ام که بهتر است مرا در کنار دیگر همسران وى دفن کنید.
از این رو او را در بقیع به خاک سپردند.5
بلکه به یقین مى‌توان گفت که سخن پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله شامل تمام کسانى مى‌شود که هم این واقعه تاریخى را تحریف کرده و تغییر دادند و هم چنین همه آنان که تا روز رستاخیز چنین کنند. و سرانجام همگى در کنار حوض بر پیامبر گرامى اسلام صلى اللّه علیه وآله وارد خواهند شد.
پروردگارا! ما به آن چه تو نازل فرموده اى ایمان آورده و از رسول تو پیروى نموده‌ایم؛ پس ما را در زمره شاهدان قرار ده و آخرین سخن ما این است که تمام حمدها و سپاس ها از آنِ خداوندى است که پروردگار جهانیان است و صلوات خدا بر حضرت محمّد و خاندان پاک او باد.
1. سوره مائده: آیه 3.
2. سوره مائده: آیه 67.
3. لقط اللآلى المتناثره: 251.
4. این حدیث در دو صحیح بخارى و مسلم و دیگر صحاح و منابع دیگر آمده است. ر.ک: صحیح بخارى: 4 / 87 ، باب فی الحوض.
5. المستدرك على الصحیحین: 4 / 6. وى این روایت را بنا بر نقل شیخین صحیح دانسته است؛ المعارف: 134 و منابع دیگر.
برگرفته از کتاب غدیر، آخرین جایگاه اعلام عمومی
اثر ارزشمند حضرت آیت الله حاج سید علی حسینی میلانی مدظله العالی
