2 . طرح مباحث امامت و بحث تقريب بين مذاهب

2 . طرح مباحث امامت و بحث تقريب بين مذاهب
چنان كه اشاره شد، طرح بحث امامت از سوى عالمان شيعه همواره حساسيت مخالفان را برانگيخته است تا آن جا كه كار به قتل و كشتار انجاميده است. از اين رو امروزه برخى پرداختن به مسأله امامت را موجب بروز تنش و اخلال در امر زندگانى مسالمت آميز بين مسلمين تلقى كرده و معتقدند كه بايد از طرح اين مسأله اختلافى خوددارى گردد!
اما بسيار روشن و مبرهن است كه تحقيق پيرامون مذاهب و ادلّه و آراى آنان، يكى از راه هاى نزديك شدن ديدگاه هاى مذاهب به يكديگر است. بحث و گفتگو پيرامون مسائل اختلافى و البته با رعايت موازين بحث و حفظ اصول و آداب مناظره، راه را براى اتحاد بر سر حقيقت هموار مى سازد.
بديهى است تقريب و يا اتحادى پسنديده و نيكو است كه بر محور حق باشد و صرفاً چنين تقريبى مورد رضاى پروردگار است. از اين رو آموزه هاى دينى و اعتقادى ـ كه برگرفته از تعاليم وحيانى رسول خدا صلى الله عليه وآله و مطابق با حقيقت است ـ بايد محور تقريب قرار گيرد. چنين تقريبى هرگز اتفاق نخواهد افتاد مگر آن كه پيرامون مسائل مورد اختلاف، بحث و دقت نظر صورت گيرد و پس از روشن شدن حقيقت، همگان تسليم آن گردند، در نتيجه كتمان اختلاف و مسكوت گزاردن آن هرگز به تقريب بين مذاهب كمك نخواهد كرد. همه شخصيت هايى كه با خلوص نيّت و در جهت رضاى خداوند سبحان و مصلحت اسلام و مسلمين گام برمى دارند، اذعان دارند كه طرح موارد اختلافى و بحث و گفتگو پيرامون اين مسائل با حفظ آداب مناظره، بسيار مفيد و بلكه لازم و ضرورى است.
البته ميان داعيان و پرچم داران نظريه تقريب بين مذاهب نيز اختلاف در روش و اسلوب كار وجود دارد ـ چنان كه بر مراجعه كننده به مؤلفات مرحوم شرف الدين و مرحوم كاشف الغطاء مخفى نمى باشد ـ اما در اين ميان برخى معتقدند كه اصلاً نبايد از مسائل اختلافى سخن گفت، بلكه بايد آن ها را كنار گذاشت و مشتركات را اخذ كرد. امّا آيا حقيقتاً مسكوت گزاردن اختلافات منجر به همدلى و نزديكى مى گردد؟!
برخى ديگر نيز براين باورند كه راه تقريب بين مذاهب، تجديد نظر و بررسى روايات فريقين است. تمام روايات نبوى، در اصول اعتقادات و احكام شرعى بايد مورد بازخوانى و تجديد نظر قرار گيرد. در مرتبه دوم كتاب هاى تاريخ و سيره نبوى بازنگرى شوند. اين طرح نيز بسيار خوب است، امّا پيش از هر چيز قائلين به اين نظريه با چند سؤال مواجه خواهند شد:
ملاك تعيين افرادى كه صلاحيت تجديد نظر دارند چيست؟ به عبارت ديگر چه اشخاصى صلاحيت بازخوانى كتب حديث، فقه و تاريخ را دارند؟
آيا متصديان تجديد نظر مورد قبول همگان خواهند بود و ردّ و اثبات آنان مورد توافق عمومى قرار خواهد گرفت؟
مسلّم است كه بدون آشكار شدن واقع بر همگان، اقبال عمومى در هيچ مسأله اى ممكن نيست.
در نتيجه بحث و نظر پيرامون مسائل مورد اختلاف جهت روشن شدن حقايق، امرى است كه كسى نمى تواند در اهميت آن ترديد كند.