زبدگان فرستادگان
وَصَفْوَةَ الْمُرْسَلينَ;
و (سلام بر شما) اى برگزيده فرستادگان.
ائمّه عليهم السلام برگزيدگان پيامبران هستند. واژه «صفوة» با فتح، كسر و ضمِّ حرف «ص» خوانده مى شود. «صفوة» از نظر لغوى به معناى خلاصه و زبده است. براى مثال: چون از چيزى مثل روغن و حبوبات، آشغال ها و ساير اشيا اجنبى را جدا مى كنند و دور مى ريزند به آن زبده و خالص مى گويند.
اهل بيت عليهم السلام زبده و خلاصه مرسلين هستند; يعنى اگر بخواهيم كمالات، حالات، صفات، مقامات، فضايل و مناقب انبياى مرسل را در يك جا گرد آوريم، آن جا ائمّه عليهم السلام هستند.
به عبارت ديگر، همه شئونات آن ها در ائمّه عليهم السلام جمع و خلاصه است، نه فقط چنين است; بلكه آن چه در ائمّه وجود دارد، در اعلا مرتبه آن صفات و حالات است.
به نظر مى رسد اضافه واژه «صفوه» به واژه «مرسلين» اشاره به نكته اى باشد كه همان گونه كه پيامبران مرسل موظف و مكلّف بوده اند و رسالت داشته اند كه مردم را به آن حالات، صفات و جهات معنوى فراخوانند، چنين رسالتى پس از آنان به عهده ائمّه اطهار گذاشته شده است. بنابراين ائمّه عليهم السلام هم داراى حالات انبياى مرسلند و هم داراى رسالت آنان.
اين كه ائمه عليهم السلام «سلالة النبيّين» و «صفوة المرسلين» هستند، واقعيتى است كه هم، زندگى آنان حكايت از اين جهت دارد و هم احاديث نبوى به ويژه روايات اهل سنّت، و با عنايت به اين كه ائمّه عليهم السلام در همه عوالم و حالات همراه رسول اللّه صلى اللّه عليه وآله بوده اند.
اينك يك حديث در اين باره مى آوريم و در بحث هاى ديگر، شمارى ديگر از اين احاديث خواهد آمد. حضرت رسول اللّه صلى اللّه عليه وآله مى فرمايند:
إنّ اللّه خلق الخلق، فجعلني من خير فرقهم وخير الفريقين، ثمّ خيّر القبائل، فجعلني من خير القبيلة، ثمّ خيّر البيوت فجعلني من خير بيوتهم. فأنا خيرهم نفساً وخيرهم بيتاً;1
همانا خداوند مخلوق را آفريد، آن گاه مرا از بهترين فرقه هاى آنان قرار داد و پس از آن بهترين قبايل را انتخاب كرد و مرا از بهترين قبيله ها قرار داد، سپس بهترين خانه ها را انتخاب كرد و مرا از بهترين خانه ها برگزيد; از اين رو من بهترين اشخاص و خاندان من برترين خاندان هاست.
1. سنن ترمذى: 5 / 243.