عالمان قرن هاى مختلف

عالمان قرن هاى مختلف
پس از تابعين، به راويان ديگرى بر مى خوريم كه در قرون مختلف، روايات مربوط به شأن نزول آيه ولايت را روايت كرده اند كه آنان نيز شامل:
1 . سليمان بن اعمش. وى در زمره رجال صحاح شش گانه بوده و از فقها و روايان بزرگ حديث اهل سنّت در قرن دوم است.
2 . معمر بن راشد. او نيز از رجال صحاح شش گانه و از روايان بزرگ حديث است. وى متوفاى 153 مى باشد.
3 . سفيان ثورى، متوفاى 161.
4 . محمّد بن عمر واقدى، متوفاى 207.
5 . ابوبكر صنعانى. وى استاد بخارى است و متوفاى 211.
6 . ابونعيم الفضل بن دُكَين، متوفاى 219.
7 . ابوعبدالرحمان نسائى. وى صاحب سنن نسائى، يكى از صحاح شش گانه اهل سنّت است و متوفاى 303.
8 . محمّد بن جرير طبرى، صاحب تاريخ و تفسير و متوفاى 310.
9 . ابن ابى حاتم. فقيه، مفسّر، رجالى و محدّث و از علماى بسيار مهم اهل تسنّن است1 و متوفاى 327.
10 . ابوالقاسم طبرانى. وى صاحب معجم هاى سه گانه (صغير، اوسط و كبير) است و متوفاى 360.
11 . ابوعبدالله حاكم نيشابورى، صاحب المستدرك على الصحيحين و متوفاى 405.
12 . ابن مُردَويه اصفهانى. وى مفسّر بزرگ و مورد اعتماد اهل سنّت و صاحب تفسير معروف ابن مردويه و متوفاى سال 410 است.
13 . ابواسحاق ثعلبى، صاحب تفسير و متوفاى 427.
14 . ابونعيم اصفهانى، نگارنده كتاب حلية الأولياء و متوفاى 430.
15 . ابوبكر خطيب بغدادى، صاحب تاريخ بغداد و متوفاى 463.
16 . حاكم حسكانى نيشابورى، نويسنده شواهد التنزيل و متوفاى 470.
17 . ابومحمّد بَغَوى. وى صاحب تفسير و مؤلف كتاب مصابيح السنه است.2 وى از مفسّران و محدّثان معتبر اهل سنّت است. او متوفاى سال 510 است.
18 . زمخشرى. وى صاحب تفسير كشّاف و از مفسّران و ادباى معتبر اهل سنّت و متوفاى 538 است.
19 . ابن عساكر دمشقى. وى مؤلف كتاب تاريخ مدينه دمشق است و متوفاى 571.
20 . ابوالفرج بن الجوزى،3 صاحب تفسير زاد المسير فى علم التفسير و متوفاى 597.
21 . فخر رازى. امام بزرگ اهل سنّت و صاحب تفسير كبير. وى متوفاى سال 606 است.
22 . ابن الاثير در (جامع الأصول)، متوفاى 630.
23 . قاضى بيضاوى،4 متوفاى 691.
24 . ابوحفص نسفى، صاحب تفسير نَسفى و متوفاى 710.
25 . نظام الدين قمى نيشابورى، معروف به نظام أعرج. وى صاحب تفسير غرائب القرآن ورغائب الفرقان است و پس از سال 728 از دنيا رفته است.
26 . ابوالحسن بغدادي صاحب تفسير خازن و متوفاى 741.
27 . ابوحيان اندلسى، متوفاى 745.
28 . قاضى عضدالدين ايجى. وى صاحب كتاب مواقف، يكى از كتاب هاى اعتقادى مهم اهل سنّت است و متوفاى 756.
29 . تفتازانى، متوفاى 793.
30 . شريف جرجانى، متوفاى 816 .
31 . ابن حجر عسقلانى،5 متوفاى 852 .
32 . علاء الدين قوشچى،6 متوفاى 879 .
33 . جلال الدين سيوطى، متوفاى 911.
34 . ابن حجر هيتمى مكى صاحب الصواعق المحرقة و متوفاى 974.
35 . قاضى القضات شوكانى، متوفاى 1250.
36 . شهاب الدين آلوسى، متوفاى 1270.
اين ها نام تعدادى از راويان احاديثى است كه معترف به نزول آيه ولايت درباره امير مؤمنان على عليه السلام شده اند. مسلّماً با اندكى جست و جو، روشن خواهد شد كه شمار روايان اين احاديث بسيار بيشتر از اين تعداد است، اما هدف ما در اين مقام صرفاً ذكر نام برخى از راويان در اعصار مختلف بود. در ادامه به طرح و بررسى برخى از اين احاديث خواهيم پرداخت.

1 . وى تفسيرى دارد كه به ادعاى خويش در آن به نقل احاديث صحيح ملتزم بوده و مبادرت نموده استـ چنان كه بخارى درباره صحيح خود چنين ادعايى دارد ـ . ابن تيميه معتقد است كه در تفسير ابن ابى حاتم ]و برخى از عالمان تفسيرى بزرگ هم چون: طبرى، بقى بن مخلد، ابن منذر وعبدالرحمان بن ابراهيم دحيم[ به خلاف تفاسير ديگر، احاديث ساختگى و دروغ وجود ندارد; ر.ك: منهاج السنّة : 7 / 5. كتاب رجال ابن ابى حاتم نيز مورد اعتماد عالمان سنّى است.
2 . اهل تسنّن از تفسير وى و كتاب مصابيح السنّة بسيار تجليل مى كنند و شرح هاى بسيارى بر مصابيح السنّة نوشته شده است.
3 . ابن جوزى بسيار متعصّب است و در مخدوش ساختن احاديث مربوط به فضائل اهل بيت عليهم السلام سعى فراوانى كرده است. آثار وى بهترين دليل بر اين مدعاست.
4 . تفسير وى از تفاسير مورد اعتماد اهل تسنّن است و در گذشته از كتب درسى حوزه هاى علميه آنان محسوب مى شده است.
5 . اهل تسنّن به وى لقب «شيخ الاسلام» داده اند; ر.ك: لحظ الألحاظ بذيل طبقات الحفاظ: 206.
6 . وى از متكلّمان بزرگ سنّى به شمار مى آيد و شرحى بر تجريد مرحوم خواجه نصيرالدين طوسى نگاشته است.