3 . سنن ترمذى
ابوعيسى محمّد بن عيسى ترمذى، از عالمان مشهور اهل سنّت است كه در سال 209 هجرى، در ترمذ از نواحى ماوراء النهر به دنيا آمد. وى براى كسب حديث به مناطق مختلفى هم چون خراسان، حجاز و عراق مسافرت نمود و از اشخاصى هم چون بخارى، ابوداوود سجستانى و احمد بن حنبل استفاده نمود. وى متوفاى سال 297 قمرى است.1
آراء در مورد صحيح ترمذى متفاوت است. ابن اثير در كتاب جامع الاصول درباره كتاب ترمذى مى نويسد:
كتابه الصحيح أحسن الكتب وأكثرها فائدةً;2
كتاب وى صحيح، بهترين و پرفايده ترين كتاب هاست.
ترمذى خود مى گويد: «وقتى كتاب را نوشتم آن را بر علماى حجاز و خراسان عرضه كردم و همه اين كتاب را تأييد كردند». وى در مورد كتاب خود بسيار مبالغه مى كند تا آن جا كه مى گويد:
ومن كان في بيته هذا الكتاب فكأنّما في بيته نبيّ يتكلّم;3
اگر اين كتاب در خانه كسى باشد، به مانند آن است كه پيغمبرى در خانه او صحبت مى كند.
1 . براى اطلاع بيشتر از شرح حال وى ر.ك: تهذيب التهذيب: 9 / 344; تذكرة الحفّاظ: 2 / 633 به بعد.
2 . جامع الأصول: 1 / 193.
3 . همان: 1 / 194; سير أعلام النبلاء:13 / 274; تذكرة الحفّاظ: 2 / 634، شماره 658; تاريخ الإسلام: 20 / 462.