ويژگى هاى مهم

ويژگى هاى مهم
با عنايت به عقيده طرفين در امامت و طريق تعيين امام و جانشين رسول خدا صلى اللّه عليه وآله سخن ما اين است كه اگر شيعه از مبناى خود تنزّل كند باز هم ابوبكر و امثال او قابليّت تصدّى مقام امامت را ندارند; چراكه اهل سنّت ضرورت وجود ويژگى هايى را براى امام و جانشين رسول خدا صلى اللّه عليه وآله ذكر مى كنند.
در يك بررسى اجمالى مى توان مجموعه صفات و ويژگى هايى كه اهل سنّت در خليفه و جانشين پيامبر از آن بحث مى كنند افزون بر عقل، بلوغ، مرد بودن و آزاد بودن، در دو بخش خلاصه كرد.
بخش يكم. ويژگى ها و صفاتى كه اعتبار آن ها مورد اجماع و اتّفاق است.
بخش دوم. صفت عصمت است، امّا بر عدم اعتبار آن اتفاق نظر دارند، يعنى مى گويند: عدالت در خليفه و جانشين پيامبر كافى است و به عصمت احتياجى نيست.
البته نسبت به اعتبار برخى از آن ويژگى ها در اعصار متأخّر، اختلافاتى جزئى پيدا شده كه از محلّ بحث ما خارج است; زيرا بحث ما درباره خلافت ابوبكر و وجود يا عدم وجود صفات مورد نظر اهل سنّت در اوست، ويژگى هايى كه مورد اجماع همه آن هاست عبارتند از:
1 . اجتهاد و علم،
2 عدالت،
3 . شجاعت.
بنابر ويژگى نخست، امام و خليفه پيامبر بايد نسبت به مسائل دين عالم و در آن ها مجتهد باشد; چرا كه از نقاط دور و نزديك شبهاتى بر دين وارد مى شود، و در صورتى كه فاقد اين صفت باشد، نمى تواند حريم دين را از نظر معنوى حفظ كند.
درباره عدالت نيز سخن اين است كه خلافت، نيابت از رسول خدا صلى اللّه عليه وآله است و شخص فاسق و فاجر قابليّت نيابت از پيامبر معصوم را ندارد.
شجاعت نيز سومين ويژگى امام و خليفه است كه در مواقع خطر بتواند حافظ مرز و بوم كشور اسلام بوده و قدرت تصميم گيرى براى تجهيز لشكر و قيادت آن را داشته باشد.