حديث وارونه به روايت انس

حديث وارونه به روايت انس
تِرمذى اين حديث را به روايت انس نقل كرده است; اما در بررسى راويان آن اشكالاتى مشاهده مى شود.
يكى از راويان آن قَتاده است. وى اهل تدليس و متّهم به اعتقاد به قدر1 بود. او پيشواى بدعتى بود كه مردم را بدان فرا مى خواند. وى سخنان حق و باطل را در هم مى آميخت. قتاده از سى نفر حديث نقل كرده است كه از آن ها نشنيده بود و اشكالاتى ديگر كه در موردش گفته مى شود.2
از طرفى خود انس بن مالك قابل اعتماد نيست، به ويژه در چنين حديثى. البته دروغ گويى او در حديث طائر مشوى3 و كتمان شهادت به حق درباره واقعه غدير ثابت شده است، تا جايى كه على عليه السلام ـ كه همواره همراه حقّ است ـ او را نفرين كرد.4

1 . اعتقاد به قدر از اعتقادات باطل در اسلام است.
2 . شرح حال او ر.ك: تهذيب التهذيب: 8 / 307 ـ 309.
3 . حديث طائر مشوى (مرغ بريان) از مشهورترين احاديثى است كه بيان گر برترى امير مؤمنان على عليه السلام و خلافت آن حضرت است. اين حديث را ده ها تن از بزرگان حديث و عالمان اهل سنّت در كتاب هايشان نقل كرده اند كه تِرمذى، حاكم نيشابورى، طبرانى، ابونعيم اصفهانى، خطيب بغدادى، ابن عساكر و ابن اثير جزرى از آن جمله اند: براى آگاهى بيشتر; ر.ك: المستدرك: 3 / 141 ـ 143.
4 . اين موضوع مربوط به قضيّه اى است كه امير مؤمنان على عليه السلام مردم را در ميدان شهر كوفه سوگند داد كه هر كس واقعه غدير خم را شاهد بوده است، بايستد و گواهى دهد. گروهى از حاضران شهادت دادند، گروهى از آنان از جمله انس خوددارى كردند… پس على عليه السلام آن ها را نفرين كرد. اين مطلب را ابن قُتَيْبَه دينورى، بلاذرى، ابن عساكر و ديگران روايت كرده اند. ر.ك: الغدير: 1 / 387.