نبوّت و امامت به دست مردم نيست
به اين نكته نيز بايد توجّه داشت كه افزون بر آياتى كه به طور آشكار نبوّت و امامت را به نصب و جعل الهى و تنها از سوى خداى تعالى دانسته اند، دسته اى ديگر از آيات قرآن اختيار مردم را نيز در اين زمينه نفى كرده اند كه از آن جمله اين آيه شريفه است كه مى فرمايد:
(وَرَبُّكَ يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَيَخْتارُ ما كانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحانَ اللّهِ وَتَعالى عَمّا يُشْرِكُونَ);1
و پروردگارت هر چه بخواهد مى آفريند و برمى گزيند و آنان هيچ اختيارى در اين امر ندارند. خداوند منزّه است و از آن چه شرك مىورزند برتر است.
گفتنى است كه عبارت پايانى آيه نيز اين مطلب را تأكيد مى كند كه ادّعاى امكان شركت مردم در تعيين نبوّت و انتخاب امام يكى از انواع شرك است. از اين رو مى بينيم كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله با صراحت اعلام مى كند كه اين كار به دست خداست; يعنى حتى به دست پيامبر خدا نيز نيست تا چه رسد به اين كه در دست فردى يا گروهى از مردم باشد.
در اين راستا رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمان مى يابد كه خويشاوندان خود را نيز هشدار دهد، آن جا كه خداوند مى فرمايد:
(وَأَنْذِرْ عَشيرَتَكَ اْلأَقْرَبينَ);2
خويشاوندان نزديك خود را بيم ده.
آن حضرت بزرگان خاندانش را در منزل خود جمع كرد و به آنان فرمود كه اين كار تنها به دست خداست و به آنان خبر داد كه كسى را كه خدا پس از پيامبر بر اين كار گمارده كيست.3
آرى، رسول خدا صلى اللّه عليه وآله از آن زمان تا آخرين لحظات حيات شريفش همواره بر جانشينى امير مؤمنان على عليه السلام تصريح مى كرد و از اين رو است كه در كتاب خدا و سنّت هيچ بيان صريح و حتى هيچ اشاره و كنايه اى بر اختيار مردم در امر امامت نمى توان يافت كه اجازه داشته باشند از طريق شورا، بيعت و يا انتخاب، امامى را برگزينند; چرا كه هيچ دليلى بر تعيين امام جز نص الهى يافت نمى شود.
1 . سوره قصص: آيه 68.
2 . سوره شعراء: آيه 214.
3 . اين آيه به حديث «يوم الدار» در «يوم انذار» اشاره دارد.