وَيُمَكِّنَكُمْ فِي أَرْضِهِ

وَيُمَكِّنَكُمْ فِي أَرْضِهِ;
و در روى زمينش استوارتان سازد.
تمكين در زمين، كنايه از قدرت و سلطنت و تمكّن از هر گونه تصرّف است، و كلمه «في أرضه» اشاره است به اين كه حكومت و اقتدار حضرات به قسمتى از كره خاكى اختصاص ندارد، بلكه همه دنيا در اختيارشان خواهد شد، و اين چيزى است كه هم قرآن و هم حديث دلالت صريح دارد، خداى تعالى مى فرمايد:
(وَعَدَ اللّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي اْلأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا);1
خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده اند وعده مى دهد كه به يقين آنان را حكمران روى زمين خواهد كرد، همان گونه كه به پيشينيان آن ها خلافت روى زمين را بخشيد; و دينى را كه براى آنان پسنديده، پابرجا خواهد ساخت; و ترسشان را به امنيت تبديل خواهد كرد.
چنان كه ملاحظه مى شود آيه مباركه با «وعد» شروع شده و خدا فرموده:
(إِنَّ اللّهَ لا يُخْلِفُ الْميعادَ);2
به راستى كه خداوند، از وعده خود، تخلّف نمى كند.
در آيه ديگرى مى فرمايد:
(وَنُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي اْلأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ * وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي اْلأَرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهامانَ وَجُنُودَهُما مِنْهُمْ ما كانُوا يَحْذَرُونَ);3
ما اراده كرده ايم بر كسانى كه در زمين مورد استضعاف قرار گرفتند منت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان روى زمين قرار دهيم! و حكومتشان را در زمين پابرجا سازيم; و به فرعون و هامان و سپاهيانشان، آن چه را از آن ها (بنى اسرائيل) بيم داشتند، نشان دهيم.
ائمّه عليم السلام احياگر دين خدا هستند و جز آنان كسى نيست. آن بزرگواران مظاهر عدل الاهى و مجرى شريعت خداوند متعال در همه عالم و نسبت به همه انسان ها هستند; به همه زمين، همه آن هايى كه به عدالت نياز دارند و در انتظار عدل هستند.
ابن عبّاس مى گويد: رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود:
إنّ علي بن أبي طالب وصيّي وإمام أمّتي وخليفتي عليها بعدي ومن ولده القائم المنتظر الّذي يملأ الله به الأرض قسطاً وعدلاً كما ملئت جوراً وظلماً.
والّذي بعثني بالحق بشيراً ونذيراً إنّ الثابتين على القول به في زمان غيبته لأعزّ من الكبريت الأحمر;4
به راستى كه على بن ابى طالب وصى من و امام امّت من و خليفه من بعد از من بر آن ها خواهد بود و از فرزندان او، قائم منتظرى كه زمين را از قسط و داد پر مى كند هم چنان كه از ظلم و جور پر شده باشد.
به خدايى كه مرا به حق بشارت دهنده و بيم دهنده مبعوث كرد، به راستى كسانى كه در دوران غيبت او بر اعتقاد به او ثابت باشند از كبريت احمر كمياب ترند.

1 . سوره نور (24): آيه 55.
2 . سوره آل عمران (3): آيه 9.
3 . سوره قصص (28): آيه 5 ـ 6.
4 . اليقين: 494 ـ 495، بحار الأنوار: 38 / 126، حديث 76.