گرامى ترين جايگاه
فَبَلَغَ اللَّهُ بِكُمْ أَشْرَفَ مَحَلِّ الْمُكَرَّمِينَ، وَ أَعْلَى مَنَازِلِ الْمُقَرَّبِينَ، وَ أَرْفَعَ دَرَجَاتِ الْمُرْسَلِينَ;
پس خداوند شما را به شريف ترين جايگاه بزرگواران، والاترين مرتبه هاى مقرّبان و بالاترين درجه هاى رسولانش رساند.
اين فراز و برخى از فرازهاى بعدى به صراحت و روشنى بيان گر افضليّت ائمه عليهم السلام از ديگر پيامبران ـ به جز پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله ـ و از ديگر فرشتگان مقرّب درگاه الاهى است.
خداوند متعال به ائمه اطهار عليهم السلام مقامى داده كه از مقامات همه مكرّمين، مقرّبين و مرسلين بالاتر است. حرف «باء» در «فبلغ الله بكم» براى تعديه است.
به تعبير ديگر، خداوند متعال شما را مثل كسى كه دست كسى را بگيرد و بالا ببرد، بالا برد و به اين جا رساند.
پيش تر بحثى در ذيل عبارت «وعباده المكرمين الّذين لا يسبقونه بالقول وهم بأمره يعملون» مطرح شد،1 اينك بخشى ديگر از آن بحث را اين جا مطرح مى كنيم.
خداوند متعال در قرآن مجيد در سوره انبياء چنين مى فرمايد:
(وَقالُوا اتَّخَذَ الرَّحْمنُ وَلَدًا سُبْحانَهُ بَلْ عِبادٌ مُكْرَمُونَ * لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ * يَعْلَمُ ما بَيْنَ أَيْديهِمْ وَما خَلْفَهُمْ وَلا يَشْفَعُونَ إِلاّ لِمَنِ ارْتَضى وَهُمْ مِنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ * وَمَنْ يَقُلْ مِنْهُمْ إِنّي إِلهٌ مِنْ دُونِهِ فَذلِكَ نَجْزيهِ جَهَنَّمَ كَذلِكَ نَجْزِي الظّالِمينَ);2
آن ها گفتند: خداوند رحمان فرزندى براى خود برگزيده است، او پاك و منزّه است; بلكه فرشتگان، بندگان شايسته او هستند كه هيچ گاه در سخن بر او پيشى نمى گيرند و همواره به فرمان او عمل مى كنند. آن چه را كه پيش رو و پشت سر آن هاست مى داند و آن ها جز براى كسى كه خدا مى پسندد، شفاعت نمى كنند و آنان از ترس او بيمناكند و هر كس از آن ها بگويد: «من معبودى جز او هستم»، او را با دوزخ كيفر مى دهيم و اين گونه ستمگران را كيفر خواهيم داد.
در مقابل قول كسانى كه گفتند: عيسى فرزند خدا است; قرآن مى فرمايد: نه، همه پيامبران بندگان گرامى، مقرّب و عزيز نزد خداوند متعال هستند. اينان پيش اراده خداوند متعال چيزى را اراده نمى كنند و فعل اينان به امر خداوند متعال است.
خداوند متعال به جميع حركات، سكنات، خصوصيات و حالات اينان عالم و آگاه است و اينان تحت نظر الاهى هستند. اينان چنان مقرّب و مكرّمند كه هميشه به جا و به موقع شفاعت مى كنند و از كسى شفاعت مى نمايند كه خداوند متعال اراده كرده است.
گفتنى است كه ما در آينده درباره شفاعت، رجعت، توسّل به اهل بيت عليهم السلام و امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف به تفصيل سخن خواهيم گفت، ان شاء الله.
كوتاه سخن اين كه اينان چنان مقرّب هستند كه فعلشان فعل خداوند متعال است. از كسى شفاعت مى كنند كه او راضى است. يكى از اسماء خداوند متعال، شفيع است، شفيعِ اصلى و حقيقى خود خداوند متعال است; ولى در روز قيامت و يا در اين عالم، شفاعت عملاً به توسط ائمه اطهار عليهم السلام انجام مى گيرد.
اين بزرگواران در عين حالى كه اين قدر مقرّب هستند و اين گونه منازل و مقامات به آن ها داده شده، از خشيت خداوند متعال مشفق و بيمناك هستند، و در عين حالى كه اينان مقرّب هستند اگر كسى از اين ها بگويد: «من معبودى جز خداوند متعال هستم»، دوزخ جزا و كيفر او خواهد بود.
1 . ر.ك: جلد يكم، صفحه 388 از همين كتاب.
2 . سوره انبياء (21): آيه هاى 26 ـ 29.