سياست در علم و تربيت

سياست در علم و تربيت
امام سجّاد عليه السلام در رسالة الحقوق مى فرمايد:
وحقّ سائسك بالعلم التعظيم له والتوقير لمجلسه، وحسن الاستماع إليه والإقبال عليه;1
حق كسى كه سياست تعليمى، تربيتى و معرفتى تو به دست اوست اين است كه او را بزرگ بشمارى، به جلسه او احترام كنى، به سخنان او خوب گوش فرا دهى و به او رو آورى.
حضرتش در مقام بيان حق معلّم و وظيفه متعلّم در برابر او نفرمود: حقّ كسى كه تو را تعليم كرده; بلكه فرمود: حق كسى كه سياست تعليمى، تربيتى و معرفتى تو به دست اوست. امام عليه السلام در عبارت ديگرى مى فرمايد:
وامّا حق سائسك بالمَلك فأن تطيعه ولا تعصيه;2
حقّ كسى كه مَلِك توست و سياست امور تو به دست اوست، اين است كه از او اطاعت كنى و از فرمان او سرپيچى ننمايى.
اين اطاعت، اطاعت مطلقه است، مگر اين كه معصوم نباشد و امر و نهيى خلاف شرع باشد. البتّه در آن جا مُقيِّد داريم وگرنه اين اطلاق محكمى است كه بنده بايد در جميع اُمور از مولايش و از كسى كه سياست او را به جهت اصلاح به دست گرفته ـ كسى خود از اهل صلاح است ـ اطاعت كند.
بنابراين، ائمّه معصومين عليهم السلام متولّى امور و اختياردار بندگان هستند تا آنان را به صلاح، كمال و سعادت برسانند و اين عباديّت به جميع اقسامش ـ مگر آن عبادتى كه اختصاص به بارى تعالى دارد ـ در جميع امور به دست ائمّه عليهم السلام است و همين ولايت تكوينى است.

1. همان: 71 / 13.
2. همان: 71 / 5 .