پيشوايان اُمّت ها
واژه «اُمم» جمع «الاُمّة» است. اگر مقصود از اُمّت، انواع خلايق باشد، پس ائمه عليهم السلام پيشوايان جن، انس و ملك هستند. اگر مقصود امّت هاى انبيا باشد، ائمّه عليهم السلام تنها رهبران اُمّت اسلام نيستند; بلكه رهبران همه امّت هاى اين جهان در مقابل جهان آخرت هستند و همه ترقّى هاى اُمت ها در هر زمان به پيروى از ائمّه عليهم السلام بوده است.
جايى كه پيامبران گذشته به بركت ائمّه ترقّى كنند و پيش بروند و پيرو و تابع آنان باشند، البتّه اُمّت هاى آنان نيز اين گونه خواهند بود. قرآن كريم مى فرمايد:
(وَإِنَّ مِنْ شيعَتِهِ لاَِبْراهيمَ);1
و به راستى از شيعيان او ابراهيم است.2
بلكه آنان در جهان آخرت نيز رهبران اُمت ها خواهند بود. هر كه قرار است اهل نجات باشد و به بهشت برود، بايستى در ركاب و به رهبرى ائمّه عليهم السلام وارد بهشت بشود و تا آنان امضا نكنند كسى وارد بهشت نمى شود.
در روايات آمده كه در روز رستاخيز پس از انجام برنامه هايى، پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله «لواء الحمد» را به دست مبارك امير مؤمنان على عليه السلام مى سپارند و همه بهشتيان مخصوصاً پيامبران پيشين تحت اين پرچم وارد بهشت مى شوند.3
بنابراين، آنان در اين عالَم كه عالَم تكليف است، پيشوايان و رهبران اُمّت ها به سوى معنويّات، كمالات و تقرّب به خدا و رسيدن به بارى تعالى هستند; و در جهان آخرت نيز كه تكليف نيست; بلكه نتيجه و ثمرات اعمال است، ائمّه عليهم السلام رهبران اُمّت ها هستند.
در آن جهان، نتايج اعمال انسان ها در اين دنيا ظاهر خواهد شد. در قبولى اين اعمال پيروى از اهل بيت عليهم السلام ملاك بوده و در آن عالم هم به امضاى آنان خواهد بود.
اين بيان با ادلّه كتاب، سنّت و عقل سازگار و تمام است; ولى ممكن است كسى نتواند حقيقت ياد شده را كاملاً درك كند و معتقد شود اگر بى غرض باشد و در اين مورد سكوت كند ان شاء اللّه معذور است; چرا كه عقلش نرسيده و درك نكرده. ولى اگر انكار كند و يا آن را غلوّ بداند، بعيد است كه عذرش پذيرفته شود.
1. سوره صافات (37): آيه 83 .
2. ر.ك: تفسير التبيان: 8 / 507.
3. عيون أخبار الرضا عليه السلام: 1 / 53، بحار الانوار: 7 / 231.