پيشوايان معصوم در بالاترين رتبه حلم و بردبارى

پيشوايان معصوم در بالاترين رتبه حلم و بردبارى
با توجّه به زيارت شريفه جامعه، ائمّه عليهم السلام منتهاى حلم و بردبارى خوانده شده اند. معناى واژه «منتهى» چيست؟
اين واژه به دو صورت معنا مى شود:
1 . آخرين و پايانى ترين درجه حلم و بردبارى
بنابراين معنا، پايانى ترين درجه حلم و بردبارى كه امكان دارد نزد پيشوايان معصوم عليهم السلام است. براى نمونه اگر قرار باشد افراد بشرى از نظر حلم و بردبارى سنجش شوند و رتبه اى دريافت كنند، بالاترين رتبه، مقام و درجه به ائمّه عليهم السلام تعلّق خواهد داشت.
2 . سرچشمه و سر منشأ حلم و بردبارى
بنابراين معنا، پيشوايان معصوم عليهم السلام سرچشمه و سر منشأ حلم و بردبارى هستند، به اين معنا كه هر فردى هر اندازه به ويژگى پسنديده حلم و بردبارى خو گرفته، از ائمّه عليهم السلام دريافت كرده است و هر چه حلم و بردبارى وجود دارد به آنان ختم مى شود.
به راستى كه آنان پيشواى حلم و بردبارى هستند و كسانى كه در برابر ناملايمات حلم و بردبارى مىورزند، ائمّه عليهم السلام را الگو قرار مى دهند و به آنان اقتدا مى نمايند.
از اين رو شيعيان با الگوگيرى از اهل بيت عليهم السلام در طول تاريخ در برابر ناملايمات بردبارى و تحمّل كرده اند; چرا كه پيشوايان معصوم بيش از آنان ناملايمات ديده اند و در برابر آن ها بردبارى نموده اند و شيعيان در تحمّل ناملايمات زندگى خويش از پيشوايان معصوم خود پيروى كرده اند.
به سخن ديگر، تحمّل و بردبارى پيشوايان معصوم عليهم السلام در برابر ناملايمات و ناگوارى ها، تسكين دهنده خاطر و دل گرم كننده شيعيان بوده است; چرا كه اگر شيعيان در طول زندگى با مشكلاتى رو به رو شوند و يا آزارى از دشمنان ببينند، خود را تسكين مى دهند و مى گويند: امامان ما نيز همين گونه بوده اند و ما پيروان آن ها هستيم.
بنابراين، «منتهى الحلم» را به هر دو معنا مى توانيم تفسير كنيم كه هر دو معنا صحيح است.
گفتنى است كه واژه «حلم» در لغت، قرآن مجيد و برخى از روايات به معناى عقل و خرد نيز آمده است.1 در اين صورت نيز بى ترديد پيشوايان معصوم عليهم السلام پايان بخش و منتهاى عقل و خرد هستند.

1. ر.ك: التسهيل لعلوم التنزيل: 1 / 18، المفردات في غريب القرآن: 129.