على عليه السلام نخستين كسى كه ايمان آورد
در بررسى و نقد ديدگاه نويسنده كتاب المرتضى بايد بگوييم:
امير مؤمنان على عليه السلام نخستين كسى است كه اسلام آورده است. در اين باره احاديث فراوانى در مهم ترين كتاب هاى اهل سنّت يافت مى شود كه بر اين حقيقت دلالت مى كند. از اين رو در كتاب هاى اهل سنّت، اين مسأله به عنوان يكى از فضايل و خصائص آن حضرت به حساب آمده است. اكنون شمارى از اين روايات را مرور مى كنيم:
احمد بن حنبل در ضمن حديثى چنين روايت مى كند: پيامبر خدا صلى الله عليه وآله به فاطمه زهرا عليها السلام فرمود:
أو ما ترضين أنّي زوّجتك أقدم اُمّتي سلماً، وأكثرهم علماً، وأعظمهم حلماً;1
آيا خشنود نيستى كه پيشگام ترين امتم در اسلام آوردن، دانشمندترين آن ها و بردبارترين ايشان را به ازدواج تو درآوردم؟
در حديث ديگرى كه ابونعيم اصفهانى و جماعتى ديگر آن را روايت كرده اند، آمده است: پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله خطاب به على عليه السلام فرمود:
أنت أوّلهم إيماناً بالله;2
تو نخستين فرد از ميان آنان هستى كه به خداوند ايمان آورد.
در حديث ديگرى پيامبر خطاب به عائشه فرمود:
يا عائشة! دعي لي أخي، فإنّه أوّل الناس إسلاماً، وآخر الناس بي عهداً، وأوّل الناس لي لقياً يوم القيامة;3
اى عائشه! برادرم را رها كن تا با من راحت باشد. او نخستين كسى است كه اسلام آورد، پايبندترين مردم به پيمانى است كه با من بسته است. او نخستين كسى است كه در روز قيامت با من ديدار مى كند.
در حديثى ديگرى كه اهل سنّت از سلمان روايت مى كنند آمده است: پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله فرمود:
أوّلكم وارداً عليّ الحوض; أوّلكم إسلاماً علي بن أبي طالب;4
نخستين كسى از شما كه بر من در كنار حوض وارد مى شود، نخستين كسى از شماست كه اسلام آورد و او على بن ابى طالب است.
ما به همين روايات بسنده مى كنيم. اكنون در ميان گفتار دانشمندان، سخن نويسنده كتاب الاستيعاب را در اين باره نقل مى كنيم. او مى گويد:
از سلمان، ابوذر، مقداد، خباب، جابر، ابوسعيد خدرى و زيد بن ارقم روايت شده است كه على بن ابى طالب رضى الله عنه، نخستين كسى است كه اسلام آورده است. اين گروه او را از ديگران برتر دانسته اند.5
1 . مسند احمد: 5 / 26. براى آگاهى بيشتر در اين زمينه ر.ك: شرح حال حضرت على عليه السلام در الاستيعاب، اسد الغابه و منابع ديگر. هيثمى در مجمع الزوائد: 9 / 114 مى نويسد: احمد بن حنبل و طبرانى اين روايت را از راويان موثق و مورد اعتماد، نقل كرده اند.
2 . حلية الاولياء: 1 / 65 و ر.ك: الرياض النضرة: 2 / 198.
3 . الاصابة بمعرفة الصحابة: 4 / 389.
4 . المستدرك على الصحيحين: 3 / 136، الاستيعاب، ذخائر العقبى و ديگر منابع. هيثمى گفته است كه طبرانى توسط رجال ثقه و مورد اعتماد اين حديث را روايت كرده است.
5 . الاستيعاب: 3 / 1090، ر.ك: شرح حال حضرت على عليه السلام در اسد الغابة، تهذيب التهذيب، الاصابة و مراجع ديگر.