پيش گفتار

نگاهى به حديث منزلت
بررسى و نقد

بسم اللّه الرحمن الرحيم
الحمد للّه ربّ العالمين والصلاة والسلام على محمّد وآله الطّاهرين
ولعنة اللّه على أعدائهم أجمعين من الأوّلين والآخرين.
پيش گفتار
از احاديث معروفى كه در منابع شيعى و اهل تسنّن نقل شده حديث منزلت است. در اين حديث پيامبر مكرم اسلام صلى اللّه عليه وآله به امير مؤمنان على عليه السلام فرمود:
أما ترضى أن تكون منّي بمنزلة هارون من موسى؟
آيا راضى نيستى كه براى من همانند هارون نسبت به موسى باشى؟
بنا بر نقل هاى ديگر، آن حضرت فرمود:
أنت منّي بمنزلة هارون من موسى.
تو براى من همانند هارون نسبت به موسى هستى.
در تعبير ديگرى حضرتش فرمود:
علي منّي بمنزلة هارون من موسى;
على براى من همانند هارون است به موسى.
ويژگى ممتاز اين حديث از بسيارى احاديث ديگر اين است كه آن را بُخارى و مسلم در كنار ساير محدّثان نقل نموده اند. به اصطلاح اهل تسنن اين حديث، حديثى است كه بُخارى و مسلم هر دو بر نقل آن اتّفاق كرده اند.
از طرف ديگر، همين حديث از چند جهت بر امامت امير مؤمنان على عليه السلام دلالت دارد. از اين رو از جهات گوناگونى به اين حديث استدلال مى شود.
به همين جهت علماى ما از ديرباز به اين حديث عنايت ويژه اى داشته اند; همان طور كه ديگران نيز به نقل آن با سندهاى خود و هم چنين به پاسخ دادن از اين حديث از راه هاى گوناگون اهتمام ورزيده اند.
ما در اين نوشتار اين حديث شريف را از نظر سند و دلالت بررسى نموده و در اختيار پژوهشگران و فرهيختگان قرار مى دهيم.
سيد على حسينى ميلانى