چكيده
تاكنون بيان شد كه براى «حديث غدير» ريشه هايى اساسى در قرآن كريم، روايات قطعىّ الصدور از رسول خدا صلى اللّه عليه وآله ـ كه مورد اعتراف فريقين است ـ و اخبار و آثار وجود دارد.
مناظرات و احتجاجات بسيارى به «حديث غدير» از جانب امير مؤمنان على عليه السلام، پاره تن رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فاطمه زهراء، ائمّه اطهار عليهم السلام، بزرگان صحابه و دانشمندان صورت گرفته است.
هم چنين «حديث غدير» را شعراى بزرگ صحابه و حتى شعراى قرون مختلف سروده و در اشعارشان آورده اند.
آرى، حديث غدير داراى جايگاه قابل توجّهى است و از چنين اصول و ريشه هايى مستحكم و غير قابل ترديد برخوردار است. ما اگر بخواهيم عنان قلم را در اين نوشتار رها سازيم، نيازمند مجالى بسيار وسيع تر از اين نوشتار است; چرا كه مناظره هايى كه درباره «حديث غدير» صورت گرفته، خود به تنهايى نيازمند نوشتارى جداگانه است. به گونه اى كه مطالب گفتنى و شنيدنى پيرامون احتجاج حضرت صدّيقه طاهره، فاطمه زهرا عليها السلام به «حديث غدير»، بيش از محتواى اين نوشتار است. فاطمه زهرايى كه پاره تن رسول خدا صلى اللّه عليه وآله است، و اين خصوصيّت موضوعى نيست كه به سادگى بتوان از آن چشم پوشيد و اهميّتش را ناديده گرفت.
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله در ضمن حديثى فرمود:
فاطمة بعضة منّي;
فاطمه پاره تن من است.
اين حديث در كتاب هاى صحيح شش گانه و منابع معتبر ديگر اهل سنّت آمده است; حديثى كه در نزد آنان ثابت شده و معتبر است. به خاطر همين سخن رسول خدا صلى اللّه عليه وآله، عدّه بسيارى از بزرگان اهل تسنّن تصريح كرده اند كه حضرت فاطمه زهراء عليها السلام از همه افراد امّت حتّى ابوبكر و عمر برتر است; در حالى كه آنان مقام اميرالمؤمنين عليه السلام را بعد از عثمان بن عفّان، و عثمان را پس از شيخين مى دانند و افضليّت و برترى را بدان گونه كه خلافت صورت گرفته است مى پندارند.
البتّه اين مطلب ميان اهل تسنّن مشهور است; ولى عدّه اى از آنان به خاطر سخنى كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله در فضيلت و برترى حضرت فاطمه زهرا عليها السلام بيان فرموده، آن انسيّه حوراء را بر شيخين نيز برترى داده اند.1
مطالبى كه درباره اثبات سند، متن و دلالت «حديث غدير» مطرح شد، با چشم پوشى از شواهد بسيارى است كه در متن حديث غدير وجود دارد; شواهد بسيارى كه در روايات قطعى الصدور از رسول خدا صلى اللّه عليه وآله آمده است كه از آن جمله مى توان به «حديث ولايت» اشاره كرد كه خود بحث مفصّل و مستقلى مى طلبد.2
1 . ما در اين مورد و به لحاظ اهميّت خاصى كه دارد، كتاب جداگانه اى تحت عنوان مظلوميت برترين بانو نگاشته ايم و اين كتاب چندين بار تجديد چاپ شده است.
2 . در اين مورد نيز كتابى تحت عنوان نگاهى به حديث ولايت از سلسله پژوهش هاى اعتقادى چاپ شده است.