پيش گفتار

بسم اللّه الرحمن الرحيم

الحمد للّه رب العالمين والصلاة والسلام على خير خلقه وأشرف بريّته
محمّد وآله الطاهرين ولعنة اللّه على أعدائهم أجمعين.
پيش گفتار
حادثه كربلا و شهادت حضرت سيّدالشهداء عليه السلام از مهم ترين قضاياى تاريخى است كه در عقايد مسلمين نقش بسزايى داشته و گستردگى ابعاد آن همواره براى دانشمندان و انديشمندان شگرف بوده است.
به طور كلى مى توان اين حادثه را از سه جهت مورد كنكاش و بررسى قرار داد:
1 . ريشه ها و علّت هاى رخ داد اين حادثه;
2 . وقايع پيش آمده در حادثه كربلا;
3 . پى آمدها، آثار و توابع اين حادثه در تاريخ اسلام و جوامع بشرى.
هر كدام از اين جهات، ابعاد و زواياى مختلفى دارد كه اين نوشتار، بعضى از آنها را بررسى خواهد كرد و در ضمن، به پاره اى از شبهات و سؤالات درباره حادثه كربلا پاسخ خواهد داد.
گفتنى است اين نوشتار، نه نقد بر گفتار كسى است و نه ردّ بر فرد ديگر; بلكه تحقيقاتى است كه درباره ابعاد اين واقعه انجام شده و از آن نتايجى به دست آمده كه مى توان گفت تا به حال به آن نپرداخته اند. از اين رو، اين اثر «ناگفته هايى از حقايق عاشورا» نام دارد.
اين بحث به همان روش بزرگان و علماى مذهب ما ارائه خواهد شد. راهى كه از گذشته دور تا كنون در رويارويى با مسائلِ مربوط به اهل بيت عليهم السلام پيموده اند; يعنى همان روش دفاعى و رفع شبهه.
روشن است كه همواره علماى ما مبانى تشيع را بيان كرده و قضاياى تاريخى را توضيح داده اند و در ضمن، جواب گوى تهاجمات ديگران نيز بوده اند. آنان در گفتار و نوشتار خود بيشتر مدافع بوده اند و هستند و دشمنان مذهب ما همواره با طرح گفتارهايى به مبانى اصيل ما حمله مى كرده اند و در عوض علماى ما پاسخ گوى آنها بوده اند.
علاوه بر اين، دانشمندان مذهب تشيّع در مباحث خود با فرقه ها و پيروان مذاهب ديگر همواره با حسن معاشرت و رعايت ادب و احترام برخورد نموده و اين روش را به شيعيان نيز تعليم داده اند.
از طرفى طبق بيان تاريخ، مخالفان به گونه هاى متفاوت در مقالات، كتاب ها و سخنرانى هايشان، به مذهب و اهل مذهب ما تهاجم كرده اند. آنان به هر گونه و با هر وسيله اى، با اين مذهب و پيروان آن جنگيده اند و حتى در بعضى موارد كار به كشتار انجاميده و هم اكنون نيز در برخى كشورها اين قضايا رخ مى دهد.
از اين رو، آنان همواره در افزايش اختلافات و جدايى ها در بين فرقه هاى اسلامى پيش قدم بوده اند و غالباً روش علماى ما دفع اين هجمه ها بوده است.
بر اين اساس، آن چه در پى مى آيد با رعايت ادب و متانت خواهد بود و به تندى سخنى نخواهد آمد ـ ان شاء اللّه تعالى.
گفتنى است كه اين پژوهش از مدارك و منابع دست اوّل زير بهره گرفته است:
أنساب الاشراف و فتوح البلدان بلاذرى;
الطبقات الكبرى ابن سعد;
تاريخ الطبرى;
تاريخ مدينة دمشق ابن عساكر;
تاريخ حلب ابن عديم حلبى از علماى قرن هفتم;
المعجم الكبير ابوالقاسم طبرانى;
كتاب هاى ابوالفرج ابن جوزى حنبلى بغدادى;
تاريخ الاسلام و سير أعلام النبلاء شمس الدين ذهبى;
الكامل فى التاريخ ابن اثير;
البداية والنهايه ابن كثير دمشقى;
الفتوح ابن الاعثم كوفى;
الاخبار الطّوال دِيْنَوَرى;
مُروج الذهب مسعودى;
مقاتل الطالبيين ابوالفرج اصفهانى;
المستدرك على الصحيحين حاكم نيشابورى;
مسند احمد بن حنبل;
الاستيعاب ابن عبدالبرّ مالكى قرطبى;
اُسد الغابه ابن اثير.
هم چنين كتاب هاى ابن حجر عسقلانى و برخى از كتاب هاى تفسيرى، تاريخى و حديثى اهل تسنّن كه از مدارك كهن و قديمى آنان به شمار مى روند و در زمان ما چاپ و نشر شده و غالباً در دست رس علماى گذشته ما نبوده، از منابع اين تحقيق به شمار مى روند.
البته اين تحقيق از كتاب هاى علماى شيعه كه در زير مى آيد نيز بهره مند شده است:
الإرشاد شيخ مفيد;
اللهوف سيّد ابن طاووس;
بحار الأنوار علاّمه مجلسى.
با اين وجود، درباره مطالب اساسى و مهم، جز از كتاب هاى اهل تسنّن نقل نشده است. اميد آن كه اين تحقيق پذيرفته پژوهش گران و حقيقت جويان قرار بگيرد.

محرم الحرام 1428
سيد على حسينى ميلانى