آيه دوم
هنگامى كه سخنرانى پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله در روز غدير پايان يافت و حاضران با امير مؤمنان على عليه السلام بيعت كردند، اين آيه نازل شد:
(الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَرَضيتُ لَكُمُ اْلإِسْلامَ دينًا)؛1
امروز دين شما را به حدّ كمال رساندم و بر شما نعمتم را تمام كردم و بهترين آيين را كه اسلام است براى شما برگزيدم.
شيخ كلينى رحمه اللّه به سند خود از امام محمّد باقر عليه السلام، حديث سخنرانى امير مؤمنان على عليه السلام را كه به خطبه «وسيله» معروف است، نقل مى كند. امير مؤمنان على عليه السلام در اين سخنرانى مفصّل مى فرمايد:
آن گاه پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله به سوى غدير خم رفت و مسلمانان به دستور ايشان، چيزى شبيه به منبر را آماده كردند. پيامبر صلى اللّه عليه وآله بر فراز آن منبر رفت و بازوى مرا گرفت تا جايى كه سفيدى زير بغلش نمايان شد؛ آن گاه با صداى بلند فرمودند:
من كنت مولاه فعلي مولاه، اللهمّ وال من والاه، وعاد من عاداه؛
هر كه من مولاى او هستم على مولاى اوست، خدايا! دوستداران او را دوست و دشمنانش را دشمن بدار.
بنابراين، دوستى با من، دوستى با خدا و دشمنى با من، دشمنى با خداست و در اين هنگام، خداوند اين آيه را نازل كرد:
(الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَرَضيتُ لَكُمُ اْلإِسْلامَ دينًا)؛
امروز دين شما را به حدّ كمال رساندم و بر شما نعمتم را تمام كردم و بهترين آيين را كه اسلام است براى شما برگزيدم.
از اين رو، ولايت من، موجب تكميل دين و خشنودى پروردگار بزرگ شد.2
شايان ذكر است كه برخى از عالمان و حافظان بزرگ اهل سنّت همانند ابن مردويه، ابونعيم اصفهانى، ابن مغازلى، موفّق مَكى، ابوحامد صالحانى، حموينى و… نيز نزول اين آيه در روز غدير را نقل كرده اند.3
1 . سوره مائده: آيه 3.
2 . الكافى: 8 / 27.
3 . المناقب، ابن مغازلى: 18، المناقب، خوارزمى: 80 ، فرائد السّمطين: 1 / 74… .