فخر رازى و ابطال اين حديث
فخر رازى به انتقاد و ابطال اين حديث مى پردازد و راويان آن را طرفدار مكتب حشويه مى داند. وى مى نويسد:
يكى از طرفداران مكتب حشويه از پيامبر صلى الله عليه وآله براى من نقل كرد كه ابراهيم، تنها سه بار دروغ گفت.
گفتم: نبايد چنين رواياتى را پذيرفت.
او از روى انكار سخن من، گفت: اگر اين حديث را نپذيريم در واقع راويان را دروغ گو پنداشته ايم.
به او گفتم: بيچاره! اگر آن را بپذيريم حضرت ابراهيم عليه السلام را دروغ گو پنداشته ايم و اگر نپذيريم راويان را. ترديدى نيست كه پاسداشت ساحت ابراهيمى از دروغ گويى، بهتر از آن است كه گروهى راوى ناشناخته را از دروغ گويى، تبرئه كنيم.1
گفتنى است كه عمر بن عادل، اين سخنان فخر رازى را ثبت و او را تحسين كرده است.2
1 . تفسير رازى: 26 / 148.
2 . اللباب فى علوم الكتاب: 16 / 324.