اشاره اى به حديث ثقلين

اشاره اى به حديث ثقلين
حديث ثقلين نيز همين گونه است… .1
حديث ثقلين، وصيّت و عهدى است كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله چندين بار ـ پس از مطلع كردن مردم از رحلت خود ـ آن را بيان داشته است. بنابراين، حديث ثقلين، وظيفه و تكليف امّت را پس از رحلت رسول خدا صلى اللّه عليه وآله تعيين و بيان مى كند.
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله مردم را به پيروى همزمان از «كتاب خدا» و «عترت و اهل بيت خود» فرمان داد و فرمود:
لن تضلّوا ما إن اتبعتموها…؛
اگر از اين دو پيروى كنيد، هرگز گمراه نخواهيد شد… .
از اين موارد، حديثى است كه در دوران بيمارى رسول خدا صلى اللّه عليه وآله رسيده؛ همان بيمارى كه به مرگ آن بزرگوار انجاميد. در آن حديث به لفظ وصيّت، تصريح شده است. در آن حديث آمده است:
پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله در حالى كه به آن دو تكيه داده بود، از خانه خويش بيرون آمد تا اين كه وارد مسجد شد و به منبر رفت و دستمالى به خود بسته بود. آن حضرت پس از حمد و ثناى خداوند، فرمود:
أمّا بعد، أيّها الناس! فماذا تستنكرون من موت نبيّكم؟! ألم ينع إليكم نفسه وينع إليكم أنفسكم؟! أم هل خلّد أحد ممّن بعث قبلي فيمن بعثوا إليه فأخلد فيكم؟!
ألا إنّي لاحق بربّي، وقد تركت فيكم ما إن تمسّكتم به لم تضلّوا، كتاب اللّه بين أظهركم تقرأونه صباحاً ومساءً، فيه ما تأتون وما تدعون، فلا تنافسوا ولا تحاسدوا ولا تباغضوا، وكونوا إخواناً كما أمركم اللّه.
ألا ثمّ أُوصيكم بعترتي أهل بيتي؛2
امّا بعد، اى مردم! آيا مرگ پيامبر خود را خوش نمى داريد؟! آيا او، خبر مرگ خود و شما را برايتان نقل نكرده است؟! آيا پيامبران پيش از من، جاويدان زندگى كردند تا من نيز در ميان شما جاويدان، زنده بمانم؟!
آگاه باشيد كه من به پروردگارم ملحق خواهم شد و در ميان شما چيزى را باقى مى گذارم كه اگر بدان تمسّك جوييد، گمراه نمى شويد؛ من كتاب خدا را كه نزد شماست، برايتان باقى مى گذارم. شما اين كتاب را صبح و شام تلاوت مى كنيد و اعمال و آرزوهاى خود را در آن مى بينيد. از اين رو با هم به رقابت برنخيزيد، به هم ديگر حسادت و دشمنى نورزيد و همان گونه كه خداوند به شما فرمان داده است با هم برادر باشيد.
آگاه باشيد كه پس از كتاب خدا، شما را به عترت و اهل بيت خود وصيت مى كنم.
شايان يادآورى است كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله ـ در پاره اى الفاظ ـ از قرآن و اهل بيت عليهم السلام كلمه «خليفتينِ» (دو خليفه) تعبير كرده است.3
اين حديث به روشنى نشان گر عصمت اهل بيتى است كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله به پيروى از آنان دستور داده است. عصمت اهل بيت عليهم السلام از طريق استدلال هاى متعدّد قابل اثبات است. از جمله ادله، گفتارى است كه پيرامون آيه «اطاعت از أولى الأمر» گفته شده، آن سان كه گذشت.

1 . حديث ثقلين از احاديث متواترى است كه به طور قطع از رسول خدا صلى اللّه عليه وآله صادر شده است و همه مسلمانان روى آن اتفاق نظر دارند. در ميان اهل سنّت، علمايى چون مسلم در صحيح و همه سنن نگاران، مسند نگاران و نيز معجم نويسان به نقل اين حديث از زبان چندين صحابى مرد و زن پرداخته اند… و در مواضع گوناگون، اين حديث را با الفاظ مختلفى از رسول خدا صلى اللّه عليه وآله نقل كرده اند… براى آگاهى بيشتر ر.ك: نفحات الأزهار فى خلاصة عبقات الأنوار فى إمامة الأئمة الأطهار جلدهاى يكم تا سوم.
2 . جواهر العقدين: 234.
3 . مسند احمد: 6 / 232، حديث 21068، حديث زيد بن ثابت، الجامع الصَّغير: 1 / 157، حديث 2631، حرف همزه، الدر المنثور: 2 / 107.