4 . ابن عدى و نگاهى به شرح حال او
از دانشمندان ديگرى كه حديث «النجوم» را آورده حافظ ابواحمد عبداللّه بن عدى معروف به ابن قطّان است. او در كتاب الكامل ـ كه درباره راويان ضعيف و كسانى كه مورد خدشه و قدح واقع شده اند و روايات ساختگى آنان نگاشته شده است ـ در ضمن شرح حال جعفر بن عبدالواحد هاشمى قاضى و حمزه نصيبى ـ آن سان كه ـ ان شاء اللّه ـ به زودى در گفتار حافظ زين عراقى خواهد آمد ـ به آن مى پردازد.
اينك نگاهى گذرا به شرح حال ابن عدى داريم. دانشمندان درباره او تمجيد فراوانى كرده اند. سمعانى درباره او مى نويسد:
حافظ ابواحمد عبداللّه بن على بن محمّد گرگانى معروف به ابن قطان حافظ دوران خويش است. وى به اسكندريه و سمرقند مهاجرت كرد و وارد شهرهاى ديگر شد و اساتيدى را درك كرد. وى حافظ متقن بود كه همانندى در زمان خود نداشت. حمزة بن يوسف سهمى گويد: از دارقطنى درخواست كردم كه كتابى درباره محدّثان ضعيف بنگارد. گفت: آيا كتاب ابن عدى را ندارى؟
گفتم: آرى.
گفت: همان كتاب بس است و چيزى به آن افزوده نمى شود.
ابن عدى در سال 365 هجرى درگذشت.1
1 . براى آگاهى بيشتر در شرح حال او ر.ك: الانساب، نسب جرجانى، تذكرة الحفاظ: 3 / 161، شذرات الذهب: 3 / 51، مرآة الجنان: 2 / 381، العبر: 2 / 337… .