اقدام زيد بن ارقم
زيد بن ارقم دست به كارى زد كه به قول عايشه اگر توبه نمى كرد، اين كار، جهاد او در ركاب رسول خدا صلى اللّه عليه وآله را تباه مى ساخت.
برخى محدّثان، فقها و مفسّران از امّ يونس نقل كرده اند كه امّ بحنه كنيز اُمّ ولد زيد بن ارقم، به عايشه همسر پيامبر صلى اللّه عليه وآله گفت: اى امّ المؤمنين! آيا زيد بن ارقم را مى شناسى؟
عايشه گفت: آرى.
امّ بحنه گفت: من غلامى را به هشتصد (درهم يا دينار يا…) به صورت نسيه به زيد بن ارقم فروختم، امّا وى به پولش نياز داشت، بنابراين قبل از سررسيد، آن غلام را به ششصد (درهم يا دينار يا…) از او خريدارى كردم.
عايشه گفت: چه بد خريد و فروشى انجام داده اى! به زيد بگو كه اگر توبه نكند، جهاد خود با رسول خدا صلى اللّه عليه وآله را تباه ساخته است.
امّ بحنه گفت: مى توانم آن دويست (درهم يا دينار يا…) را رها كنم و ششصد (درهم يا دينار يا…) را بگيرم؟
عايشه گفت: آرى، زيرا قرآن مى فرمايد:
(فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى فَلَهُ ما سَلَفَ)؛1
و اگر به كسى پند و اندرزى از جانب پرودگارش رسد و (از ربا خوردن) خوددارى كند، آن چه گذشته، از آنِ اوست.
1 . تفسير ابن كثير: 1 / 335، الدرّ المنثور: 1 / 645، اين ماجرا در هر دو كتاب مذكور، در تفسير آيه 275 سوره بقره كه به تحريم ربا مى پردازد، نقل شده است، ابن كثير اضافه مى كند: «اين داستان، مشهور است». ابن اثير در جامع الاصول، المرغينانى در كتاب هداية و كاشانى در بدائع اين ماجرا را نقل كرده اند.