سند تِرمذى
تِرمذى نيز اين حديث را روايت مى كند، آن جا كه مى گويد:
حسن بن صباح بزّاز از سُفيان بن عُيَيْنَه از زائده از عبدالملك بن عمير از ربعى از حذيفه براى ما نقل مى كند كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود:
«پس از من به ابوبكر و عمر اقتدا كنيد».
وى اين حديث را در همان بخش از ابن مسعود نقل مى كند، آن گاه در ذيل آن مى نويسد: ابوعيسى گويد: اين حديث، «حديث حَسَن»(1) است.
تِرمذى در ادامه مى گويد: سُفيان بن ثورى نيز اين حديث را از عبدالملك بن عمير از فردى كه مولاى ربعى بود، از ربعى، از حذيفه از پيامبر صلى اللّه عليه وآله روايت كرده است.
هم چنين مى گويد: احمد بن مَنيع و عدّه ديگرى براى ما نقل كردند كه نظير اين روايت را سُفيان بن عُيَيْنَه از عبدالملك بن عمير، روايت كرده است. سُفيان بن عُيَيْنَه در اين حديث تدليس مى كرد. گاهى حديث را از زائده، از عبدالملك بن عمير نقل كرده است و گاهى نيز از زائده نقل نكرده است. از طرفى، اين حديث را ابراهيم بن سعد، از سُفيان ثورى، از عبدالملك بن عمير، از هلال مولاى ربعى، از ربعى از حذيفه از پيامبر صلى اللّه عليه وآله نقل كرده است(2).
تِرمذى ادامه مى دهد كه محمود بن غيلان، از وكيع، از سُفيان، از عبدالملك بن عمير، از مولاى ربعى، از ربعى بن خراش، از حذيفه براى ما نقل كرد و گفت: «نشسته بوديم…»(3).
اين حديث را ابن ماجه نيز با سند خود اين گونه نقل كرده است:
از عبدالملك بن عمير، از مولاى ربعى بن خراش، از ربعى بن خراش نقل شده كه حذيفة بن يمان مى گويد: رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود:
إنّي لا أدري ما قدر بقائي فيكم…(4).
نمى دانم چه قدر در ميان شما هستم… .
(1) حديث حسن به اصطلاح اهل تسنّن، خبر مسندى است كه راويان آن، نزديك به درجه وثاقت باشند.
(2) سنن تِرمذى: 5 / 374 ـ 375، كتاب مناقب، باب مناقب ابى بكر و عمر.
(3) سنن تِرمذى: 5 / 439، كتاب مناقب، باب مناقب عمّار بن ياسر، حديث 3825.
(4) سنن ابن ماجه: 1 / 117 و 118، باب فضائل اصحاب رسول اللّه، فضل ابى بكر، حديث 97.