تأمّلى در سند روايت ابى الدّرداء

تأمّلى در سند روايت ابى الدّرداء
سند اين روايتى كه از طريق ابى الدّرداء نقل شده از سه جهت قابل نقد و بررسى است:
1 ـ حافظ هيثمى اين حديث را از طبرانى روايت مى كند و مى گويد: در سند آن افرادى هستند كه من آن ها را نمى شناسم.
عبارت او چنين است: ابى الدّرداء مى گويد كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود:
«پس از من به ابوبكر و عمر اقتدا كنيد. آن دو ريسمانى الهى هستند كه به سمت اهل زمين كشيده شده اند، هر كس به آن دو چنگ زند، در واقع به دستگيره محكمى تمسّك كرده است كه گسستن براى آن نيست».
اين روايت را طبرانى نقل كرده است و در آن افرادى هستند كه من آن ها را نمى شناسم(1).
2 ـ معاجم طبرانى از كتاب هايى نيستند كه به صحّت وصف شده باشند، حتّى از كتاب هايى هم به شمار نمى آيند كه نويسندگان آن ها بر خود لازم كرده باشند كه فقط احاديث صحيح را نقل كنند.
بنا بر اين، به مجرّد اين كه حديثى در يكى از معاجم سه گانه طبرانى (معجم الكبير، الاوسط والصغير) وجود دارد، نمى توان به آن حديث استناد كرد.
3 ـ در مسند ابى الدّرداء در حديث صحيحى چنين آمده است:
ام الدّرداء مى گويد: روزى ابو الدّرداء در حالى كه خشمگين بود، نزد من آمد. گفتم: از چه چيز به خشم آمده اى؟
گفت: به خدا سوگند! چيزى از كارهاى محمّد صلى اللّه عليه وآله نمى دانم جز اين كه به صورت دسته جمعى نماز مى خوانند.
اگر به راستى ابو الدّرداء اين كلام رسول خدا صلى اللّه عليه وآله را كه «به ابوبكر و عمر اقتدا كنيد…» شنيده بود، قطعاً اين سخن را بيان نمى كرد.

(1) مجمع الزوائد: 9 / 40، كتاب مناقب، باب آن چه كه پيرامون ابوبكر، عمر و غير اين دو از خلفاء و ديگران وارد شده است، حديث 14356.