تأمّلاتى در اسناد حديث اقتدا

تأمّلاتى در اسناد حديث اقتدا
يكى از احاديث مشهورى كه در فضايل ابوبكر و عمر نقل شده، حديث اقتدا است. اهل تسنّن اين حديث را از تعدادى از صحابه، و با سندهاى گوناگون نقل كرده اند; ولى بُخارى و مسلم آن را در صحيح خود نقل نكرده اند.
اين حديث در هيچ يك از صحاح جز از حذيفه و عبداللّه بن مسعود نقل نشده است. بيشتر بزرگان اهل سنّت به پذيرش مناقبى كه بُخارى و مسلم آن را نقل نكرده اند اعتقاد ندارند و بيشتر آن ها معتقدند كه آن چه صاحبان صحاح از آن اعراض كرده اند صحيح نيست.
بنا بر اين، حديث اقتدا يا به طور كلّى از درجه اعتبار ساقط است، و يا حداقل رواياتى كه از غير از حذيفه و ابن مسعود نقل شده است بى اعتبار خواهد بود.
ما در اين مجموعه، تمام سندهايى را كه از صحابه نقل شده است به دقّت بررسى مى كنيم. البتّه بيشتر به سندهايى كه از حذيفه و ابن مسعود نقل شده است اهتمام خواهيم ورزيد، و در مورد ديگران به قدر ضرورت اكتفا مى كنيم.
حديث اقتدا از اين افراد نقل شده است:
1 ـ حذيفة بن يمان;
2 ـ عبداللّه بن مسعود;
3 ـ ابو الدّرداء;
4 ـ انس بن مالك;
5 ـ عبداللّه بن عمر;
6 ـ مادر بزرگ عبداللّه بن ابى هذيل.
در اين بخش ضمن معرفى اسناد مختلف اين حديث، راويان آن را به دقّت مورد بررسى قرار مى دهيم.