عصمت انبياء در قرآن، پاسخى ديگر
حقيقت آن است كه برخى آيات قرآن مجيد بر عصمت انبياء دلالت تام دارد و ما بايد آياتى كه به ظاهر خلاف عصمت است را با اين دسته از آيات جمع كرده و آن گاه بسنجيم.
به نص قرآن مجيد، آيات قرآن به محكمات و متشابهات تقسيم مى شوند:
(هُوَ الَّذي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَأُخَرُ مُتَشابِهاتٌ);1
اوست كه اين كتاب را بر تو نازل كرد كه بخشى از آن كتاب، آيات محكمات است ]كه كلماتش صريح و معانى آن روشن است[ آن ها اصل و اساس كتاب اند، و بخشى ديگر آيات متشابه است ]كه كلماتش غير صريح و معانى آن مختلف و گوناگون است و جز به وسيله آيات محكم و روايات استوار تفسير نمى شود[.
آيات متشابه بايد بر آيات محكم حمل شده و بر اساس آن ها تفسير شوند.
علاوه بر آن قرآن مجيد بيان كننده همه چيز است:
(وَنَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْيانًا لِكُلِّ شَيْء);2
و كتاب را بر تو نازل كرديم كه بيان گر هر چيزى است.
از اين رو علماء به اين مطلب اشاره كرده اند كه قرآن خود مفسر و مبين آيات ديگر است، لذا معروف است كه مى گويند:
القرآن يفسّر بعضه بعضاً;
بعضى از آيات قرآن بعضى ديگر را تفسير مى كند.
و به تبع همين قاعده گفته اند:
الحديث يفسّر بعضه بعضاً;
برخى از احاديث يكديگر را تفسير مى كنند.
با اين بيان، اين آيات متشابه است كه بايد با سنگ محك آيات محكم قرآن سنجيده شده و حقيقت آن به دست آيد. در ادامه به بررسى آياتى مى پردازيم كه بيان گر عصمت انبياء است.
1 . سوره آل عمران: آيه 7.
2 . سوره نحل: آيه 89 .