خلافت و جانشينى رسول خدا

مباحث امامت

* امام كيست؟ حضرت اميرالمؤمنين يا ابوبكر؟
* دلائل امامت حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام
* دلائل امامت ابوبكر

خلافت و جانشينى رسول خدا
پس از اتمام مباحث مقدماتى هم چون مبانى امامت، تعريف امامت، ضرورت وجود امام در هر عصر و نيز شرايط امام، كه به تفصيل مطالبى ارائه گرديد، در ادامه و پس از طرح مباحث مقدماتى، به اصل موضوع مى رسيم كه خليفه بلافصل پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله كيست؟
اين بحث مهم ترين مسأله در اسلام و منشأ و ريشه تمام اختلاف ها ميان شيعه و اهل تسنّن است; از اين رو بر همگان واجب است كه خليفه به حق و بلافصل رسول الله صلى الله عليه وآله را بشناسند و ادله اثبات امامتش را بدانند و در مقابل مخالفان استدلال نمايند.
چنان كه در مبانى گذشت، امامت از اصول دين بوده و تقليد در آن جايز نيست; بنابراين بر هر فرد مكلّف واجب و لازم است كه در دلائل امامت و خلافت بعد از رسول الله صلى الله عليه وآله تحقيق نمايند و اين كار تمام نمى شود، مگر اين كه وجه استدلال به ادله را كاملاً بداند، شبهات و اشكالات آن را دفع كند و پاسخ گوى ادلّه معارض باشد. البتّه هر مكلّفى به قدر وسع خود به اين حكم مكلّف است، چون «تكليف بما لا يطاق» عقلاً محال است و خداوند متعال فرموده: (لا يُكَلِّفُ الله نَفْسًا إِلاّ
وُسْعَها)1 و ما در اين مباحث ـ به حول و قوّه الاهى ـ به تمامى ادله رسيدگى خواهيم نمود و با كمال انصاف و دقّت نظر، استدلال خواهيم كرد.
پس از اثبات اين كه دو قول بيشتر در مسئله وجود ندارد، نخست به بررسى أدلّه قول به امامت حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام از كتاب، سنّت و عقل پرداخته و مطابق آن چه در كتب اهل سنّت آمده استدلال خواهيم نمود و آنچه در رابطه با هر يك از ادلّه گفته شده متعرض خواهيم شد. در مقام دوم نيز به بررسى أدلّه امامت ابوبكر بن ابى قحافه مى پردازيم و به بهترين وجه تقرير خواهيم نمود و با استناد به كتب خود اهل سنّت، موضوع بحث را پيش خواهيم برد و پس از طرح و بررسى ادله هر يك از دو گروه شيعه و اهل تسنّن، به اشكال ها و شبهه هاى مربوط به اين مسأله خواهيم پرداخت.

1 . سوره بقره: آيه 286.