آياتى كه بر اصطفاى انبياء دلالت مى كنند

آياتى كه بر اصطفاى انبياء دلالت مى كنند
بر اساس برخى آيات، خداوند متعال تعدادى از بندگان را از ميان خلق گزينش مى كند و آن ها را براى خود خالص مى گرداند. گزينش و خالص گردانيدن خداوند به روشنى بر عصمت و پاكى اين بندگان دلالت دارد. خداى تعالى در سوره انعام، از فضل و برترى پيامبران سخن گفته و در مورد ايشان مى فرمايد:
(وَمِنْ آبائِهِمْ وَذُرِّيّاتِهِمْ وَإِخْوانِهِمْ وَاجْتَبَيْناهُمْ وَهَدَيْناهُمْ إِلى صِراط مُسْتَقيم);1
و برخى از پدران، فرزندان و برادران آن ها را (فضيلت داديم) و آنان را برگزيديم و به راه راست هدايت كرديم.
و در آيه اى ديگر مى فرمايد:
(أُولئِكَ الَّذينَ أَنْعَمَ الله عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ… وَمِمَّنْ هَدَيْنا وَاجْتَبَيْنا);2
اينان گروهى از پيامبرانند كه خداوند به آن ها نعمت بخشيده… و از كسانى هستند كه هدايتشان كرده ايم و برگزيده ايم.
در آيه اى ديگر گزينش اين دسته از بندگان را مستند به علم الاهى دانسته، مى فرمايد:
(وَلَقَدِ اخْتَرْناهُمْ عَلى عِلْم عَلَى الْعالَمينَ);3
و ما آن ها را با علم بر عالميان برگزيديم.
خداوند در سوره «ص»، انبياء را تنها بنده خود معرفى مى كند و آنان را به خويش نسبت مى دهد و مى فرمايد:
(وَاذْكُرْ عَبْدَنا أَيُّوبَ… وَاذْكُرْ عِبادَنا إِبْراهيمَ وَإِسْحاقَ وَيَعْقُوبَ… إِنّا أَخْلَصْناهُمْ بِخالِصَة ذِكْرَى الدّارِ * وَإِنَّهُمْ عِنْدَنا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ اْلأَخْيارِ);4
ياد كن از بنده ما ايوب… و ياد كن از بندگان ما ابراهيم و اسحاق و يعقوب…. ما آنان را براى تذكر به سراى آخرت خالص گردانيديم و آن ها نزد ما از بهترين برگزيدگان بودند.
و درباره حضرت موسى على نبينا وآله وعليه السلام مى فرمايد:
(وَاذْكُرْ فِي الْكِتابِ مُوسى إِنَّهُ كانَ مُخْلَصًا وَكانَ رَسُولاً نَبِيًّا);5
در اين كتاب، ]سرگذشتِ[ موسى را ياد كن. همانا او كسى خالص شده و فرستاده اى پيامبر بود.
آن گاه از زبان شيطان در مورد اين بندگان برگزيده و خالص شده مى فرمايد:
(لاَُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الاَْرْضِ وَلاَُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ * إِلاّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصينَ);6
در زمين (گناه را) در نظر آن ها مى آرايم و جلوه مى دهم و همه را گمراه خواهم كرد، جز بندگان تو كه خالصشان كرده اى.
و در مورد حضرت يوسف نيز مى فرمايد:
(كَذلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصينَ);7
و چنين كرديم تا بدى و عمل زشت را از او بگردانيم، چرا كه او از بندگان خالص شده ما بود.
حاصل آن كه بر اساس اين گروه از آيات، پيامبران را خدا گزينش مى كند و آن ها را به خود نسبت داده و تنها بنده خويش مى داند. اين بندگان را خالص مى گرداند و آنان را از بدى و فحشا و اغواى شيطان محافظت مى كند و اين همان معناى عصمت است، يعنى خداوند هر گونه سهو و نسيان، خطا و معصيت را از بندگان برگزيده و خالص شده خود نفى مى كند.8

1 . سوره انعام: آيه 87 .
2 . سوره مريم: آيه 58.
3 . سوره دخان: آيه 32.
4 . سوره ص: آيه 41 ـ 47.
5 . سوره مريم: آيه 51.
6 . سوره حجر: آيه 39 ـ 40.
7 . سوره يوسف: آيه 24.
8 . نكته ديگرى كه از اين آيه به دست مى آيد، برگردانيدن و انصراف سوء از پيامبران است كه خود نيز قرينه اى بر تأييد نظريه ما در معناى «عصمت» است. همان طور كه در بحث معناى «عصمت» گذشت، از نظر ما معناى «مسك» براى واژه «عصم» مناسب تر از «منع» است و مؤيد اين سخن همين آيات است.