1 ـ طعن در دين
درباره شخصيت وى مشهور است كه او همواره در اسلام و دين طعن و آن دو را استهزاء مى كرده است. نقل شده است از وى كه مى گفت:
إنّما أنزل الله متشابه القرآن ليضلّ به;1
به درستى كه خداوند آيات متشابه قرآن را فقط به جهت گمراه ساختن مردم نازل كرده است!
و نيز نقل شده است كه در هنگام مراسم حج مى گفت:
وددت أنّي اليوم بالموسم بيدى حربة أضرب بها يميناً وشمالا ـ وفي رواية ـ فاعترض بها من شهد الموسم;2
دوست داشتم امروز در حج بودم و شمشيرى به دست گرفته و از چپ و راست مى زدم! در نقلى ديگر آمده است: و به وسيله آن با حاضرين در حج درگير مى شدم!
هم چنين آمده است:
وقف عكرمة على باب المسجد فقال: ما فيه إلاّ كافر;3
عكرمة بر در مسجد ايستاد و گفت: كسى در اين مسجد نيست مگر كافر!
درباره وى گفته شده كه نماز نمى خواند، نرد (قمار) بازى مى كرد و آهنگ هاى حرام و غنا گوش مى داد. وى انگشتر طلا نيز به دست مى كرده است.4
1. ر.ك: الضعفاء الكبير: 3 / 374; ذهبى در سير أعلام النبلاء، جلد 5، صفحه 33، در ذيل اين سخن عكرمه مى نويسد: «قلت: هذه عبارة رديئة، بل إنما أنزله الله تعالى ليهدي به المؤمنين وما يضلّ به إلاّ الفاسقين، كما أخبرنا عزّوجلّ في سورة البقرة. قال ابن سعد: كان عكرمة… وليس يحتجّ بحديثه ويتكلّم الناس فيه»; همو در ميزان الإعتدال، جلد 3، صفحه 94، در ذيل همين عبارت مى نويسد: «قلت: ما أسوأها عبارة، بل أخبثها، بل أنزله ليهدى به وليضلّ به الفاسقين».
2. تهذيب الكمال: 20 / 278 ـ 279، ذيل شماره 4009; سير أعلام النبلاء: 5 / 22، ذيل شماره 9.
3. تاريخ مدينة دمشق: 41/118; تهذيب الكمال: 20 / 278، ذيل شماره 4009; سير أعلام النبلاء: 5/ 22; ذيل شماره 9; ميزان الإعتدال: 3 / 95، ذيل شماره 5716; تاريخ الإسلام: 7 / 180.
4. ر.ك: الطبقات الكبرى: 5 / 292; تاريخ مدينة دمشق: 41 / 117; تهذيب الكمال: 20 / 284، ذيل شماره 4009; المعارف (ابن قتيبه): 456.