پيش گفتار
بين مسلمانان هيچ گونه اختلافى نيست كه در قرآن كريم آياتى درباره متعه حج و ازدواج موقّت نازل شده است. خداوند درباره متعه حج مى فرمايند:
(… فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيّام فِي الْحَجِّ وَسَبْعَة إِذا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كامِلَةٌ ذلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرامِ…);1
… پس هر كس از اعمال عمره به حجّ پرداخت، بايد آن چه از قربانى ميسّر است قربانى كند و آن كس كه قربانى نيافت بايد در هنگام حجّ، سه روز، روزه بدارد و چون برگشتيد هفت روز ديگر روزه بداريد، اين ده روزِ تمام است. اين حجّ تمتّع براى كسى است كه اهل مسجد الحرام و شهر مكّه نباشد… .
خداوند درباره متعه زنان و ازدواج موقّت نيز چنين مى فرمايد:
(… فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَريضَةً وَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ فيما تَراضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَريضَةِ…);2
… و زنانى را كه ازدواج موقّت مى نماييد واجب است مَهرشان را بپردازيد و گناهى بر شما نيست كه پس از تعيين مَهر، با يك ديگر توافق كنيد (كه مدت عقد يا مَهر را كم يا زياد نماييد)… .
روشن است كه مسلمانان نيز طبق اين آيه ها عمل مى كردند تا اين كه عمر بن خطاب، پس از گذشت مدتى از خلافتش چنين گفت:
در زمان پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله دو متعه حلال و معمول بوده و من آن ها را ممنوع مى كنم و انجام دهنده آن ها را مجازات مى نمايم.
بدين سان ميان مسلمانان اختلاف به وجود آمد. پيروان عمر كه سخنان او را از اصول برمى شمرند، براى توجيه اين گفته او سرگردان شدند; چرا كه وى به صراحت اعلام مى كند نظر او بر خلاف دستور شارع است; خداوند فرموده … اما من مى گويم… .
1 . سوره بقره: آيه 196.
2 . سوره نساء: آيه 24.