راويان اهل سنّت و به بازى گرفتن متن حديث خيبر

راويان اهل سنّت و به بازى گرفتن متن حديث خيبر
روشن شد كه معتبرترين حديث نزد اهل سنّت در تحريم ازدواج موقّت، رواياتى است كه از امير مؤمنان على عليه السلام در جنگ خيبر روايت شده است. مهم ترين آن ها، روايتى است كه زهرى از دو فرزند محمّد بن حنفيه از امير مؤمنان على عليه السلام نقل مى كند. بهتر است بدانيم كه اهل سنّت اين حديث را با متن هاى گوناگون نقل كرده اند.
ابن تيميّه مى گويد: اين حديث را راويان معتبر در صحيح بخارى و مسلم و كتاب هاى ديگر از زهرى از عبداللّه و حسن دو فرزندِ محمّد بن حنفيه از پدرشان و او از پدرش على بن ابى طالب نقل مى كند: على عليه السلام به ابن عباس ـ كه ازدواج موقّت را جايز مى دانست ـ فرمودند: تو مردى فراموش كار هستى. رسول خدا صلى اللّه عليه وآله ازدواج موقّت با زنان و خوردن گوشت الاغ ها را در جنگ خيبر حرام نمودند.
بزرگان اسلام در عصر خويش هم چون سفيان بن عيينه و مالك بن انس و ديگر كسانى كه مسلمانان به علم و عدالت و حافظ بودن آنان اتفاق نظر دارند، همگى اين روايت را از زهرى ـ به عنوان دانشمندترين و داناترين مرد زمانه نسبت به سنّت پيامبر و دلسوزترين مردم بر حفظ اين سنّت ـ نقل كرده اند و علماى حديث شناس در صحّت اين حديث اتفاق نظر داشتند و آن را پذيرفته اند و هيچ كدام از اينان به اين روايت خدشه وارد نكرده اند.1
در صحيح بخارى، صحيح مسلم، سنن ترمذى و مسند احمد به نقل از زهرى اين گونه آمده است: حسن بن محمّد بن على و برادرش عبداللّه به نقل از پدرشان خبر دادند كه حضرت على عليه السلام به ابن عباس فرمود: پيامبر صلى اللّه عليه وآله در جنگ خيبر از ازدواج موقّت و خوردن گوشت الاغ منع نمود.
در صحيح مسلم آمده است: «شنيده شد كه على بن ابى طالب به فردى مى گفت: تو مردى فراموش كار هستى».
هم چنين در اين كتاب اين گونه آمده است: «اميرالمؤمنين عليه السلام خبردار شد كه ابن عباس به ازدواج موقّت معتقد است، از اين رو به او گفت: اى ابن عباس! احتياط كن».
نسائى نيز اين گونه آورده است: حسن بن محمّد بن على و برادرش عبداللّه از پدرشان نقل كردند كه حضرت على عليه السلام خبردار شد كه مردى ازدواج موقّت را بى اشكال مى داند. به او فرمود: همانا كه تو مردى فراموش كار هستى، پيامبر خدا صلى اللّه عليه وآله در نبرد خيبر مرا از اين مسئله و از خوردن گوشت الاغ نهى نمودند.
در كتاب الموطأ نيز به نقل از على بن ابى طالب عليهما السلام اين گونه آمده است: منادى رسول خدا صلى اللّه عليه وآله در جنگ خيبر حرام شدن ازدواج موقّت را اعلام كرد.
شافعى نيز حديث خيبر را نقل مى كند، اما هنگامى كه متوجه ايجاد اختلاف در امر ازدواج موقّت مى شود، در قبال اين مسئله سكوت مى نمايد!
طبرانى اين حديث را به اين شكل نقل مى كند:
على عليه السلام و ابن عباس درباره ازدواج موقّت با زنان، بحث و گفت و گو مى كردند، على عليه السلام به ابن عباس فرمود: تو مردى فراموش كار هستى، پيامبر در حجّة الوداع از ازدواج موقّت منع نمود.
بنابراين، طبرانى نيز اين حديث را نقل كرده; ولى حرمت متعه را در زمان حجّة الوداع قرار داده است.

1 . منهاج السنه: 4 / 189.