قرآن و صراط بودن

قرآن و صراط بودن
گفتيم كه ائمه عليهم السلام صراط هستند و شكّى نيست كه قرآن نيز صراط است؛ چه از قرآن به «صراط» تعبير شده باشد يا نه، لكن از ائمه به «صراط اقوم» تعبير شده، لذا از ديرباز بحث شده و رساله هايى در اين زمينه نوشته شده كه آيا اهل بيت عليهم السلام افضل هستند يا قرآن؟
پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله در حديث متواترى فرمودند:
إنّي تارك فيكم الثقلين: كتاب الله وعترتي أهل بيتي وإنّهما لن يفترقا.1
آن حضرت در اين سخن، قرآن و عترت را قرين هم قرار داده و با صيغه تثنيه ياد كرده اند، ولى در برخى از متونِ حديث ثقلين آمده است:
أ حدهما أعظم من الآخر؛2
يكى از ديگرى بزرگ تر است.
در اين متون، نخست قرآن مجيد سپس اهل بيت عليهم السلام را ذكر كرده اند. بلكه در بعضى روايات، از قرآن به «ثقل اكبر» و از عترت به «ثقل اصغر» تعبير شده است.3اين جاست كه بحث شده كه كدام يك افضل است؟
بنابر آن چه از كلمه «الصراط الأقوم» استفاده مى شود ائمه عليهم السلام «اقوم»، يعنى محكم تر هستند.
امير مؤمنان على عليه السلام وقتى ابن عبّاس را به سوى خوارج فرستادند فرمودند:
لا تخاصمهم بالقرآن، فإنّ القرآن حمّال ذو وجوه، تقول ويقولون، ولكن حاججهم بالسنّة، فإنّهم لن يجدوا عنها محيصاً؛4
با آنان از طريق قرآن بحث نكن؛ زيرا قرآن به چند وجه حمل مى شود؛ تو چيزى مى گويى و آنان چيز ديگرى مى گويند. امّا با آنان با سنّت، گفت و گو كن؛ چرا كه آنان گريزى از آن ندارند.
از اين روست كه جبرى مذهب ها، تفويضى ها، قائلان به تجسيم و ديگر فرقه هاى باطل به ظواهر بعضى الفاظ قرآن تمسّك مى كنند. اما كلام ائمه عليهم السلام مثل كلام پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله قاطع است و هيچ گونه شبهه اى ندارد.

1 . ر.ك: جلد يكم، صفحه 325 از همين كتاب.
2 . همان.
3 . بصائر الدرجات: 434، الخصال: 65 ضمن حديث 98، كفاية الأثر: 129، كتاب الغيبه، نعمانى: 49.
4 . نهج البلاغه: 3 / 136، خطبه 77، بحار الأنوار: 2 / 245، حديث 56.