حاكمان به قول خدا
البتّه حكم ائمه عليهم السلام به قول خداوند متعال است; نه مطابق ميلشان و نه بر اساس قياس و استحسان; هم چون ارباب مذاهب ديگر كه حكومت ها تأسيس كرده و از آن ها پشتيبانى كردند كه بر اهل فضل و تحقيق پوشيده نيست. رسول خدا و ائمه اطهار عليهم السلام مؤيّد من عند الله بودند، و همين است كه خداوند فرموده:
(إِنّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النّاسِ بِما أَراكَ اللهُ وَلا تَكُنْ لِلْخائِنينَ خَصيًما);1
ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم; تا به آن چه خداوند به تو آموخته، در ميان مردم قضاوت كنى; و از كسانى مباش كه از خائنان حمايت نمايى!
از اين رو در ذيل آيه امام صادق عليه السلام چنين مى فرمايد:
لا والله، ما فوّض الله إلى أحد من خلقه إلاّ إلى رسول الله صلّى الله عليه وآله وإلى الأئمّة عليهم السلام. قال عزّ وجل: (إِنّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النّاسِ بِما أَراكَ اللهُ وَلا تَكُنْ لِلْخائِنينَ خَصيًما)وهي جارية في الأوصياء عليهم السلام;2
نه، به خدا سوگند، هرگز خداوند به كسى جز پيامبر خدا صلى الله عليه وآله و ائمه عليهم السلام واگذار ننموده است. خداوند متعال مى فرمايد: «ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم; تا به آن چه خداوند به تو آموخته، در ميان مردم قضاوت كنى; و از كسانى مباش كه از خائنان حمايت نمايى!» اين مطلب در باره اوصياى پيامبر عليهم السلام نيز جارى است.
چنان كه گذشت، اين فراز از زيارت جامعه در مقام بيان اين است كه ائمه عليهم السلام هر آن چه مى گويند و انجام مى دهند فقط از خدا و براى خدا است. از اين رو هر كس از ايشان اطاعت و متابعت كند خدا را اطاعت كرده، و به اين ترتيب حضرات ائمه واسطه بين خلق و خالق متعال هستند.
اين معنا به تعبيرهاى گوناگون هم چون: وسيله، سبب، حبل، نجم، آيه، رايه، عَلَم و… وارد شده است. براى مثال در روايتى امام باقر عليه السلام مى فرمايد:
إنّما نحن كنجوم السماء كلّما غاب نجم طلع نجم;3
همانا ما (اهل بيت) مانند ستارگان آسمان هستيم، اگر يكى غروب كند ديگرى طلوع مى نمايد.
در روايت ديگرى امام صادق عليه السلام فرمود:
نحن حبل الله الّذي قال الله تعالى: (وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَميعًا وَلا تَفَرَّقُوا)4;5
ما همان ريسمان خدا هستيم; آن خدايى كه در قرآن مى فرمايد: «همگى به ريسمان الاهى چنگ زنيد و پراكنده نشويد».
در حديثى ديگر رسول خدا صلى الله عليه وآله مى فرمايد:
… نحن الوسيلة إلى الله والوصلة إلى رضوان الله;6
ما وسيله به سوى خدا، رساننده به رضوان او هستيم.
آن حضرت در سخن ديگرى مى فرمايد:
… يا علي! أنت منّي وأنا منك، نيط لحمك بلحمي ودمك بدمي، وأنت السبب فيما بين الله وبين خلقه بعدي، فمن جحد ولايتك قطع السبب الّذي فيما بينه وبين الله وكان ماضياً في الدركات;7
اى على! تو از من هستى و من از تو، گوشت و خون تو با گوشت و خون من مخلوط شده است، بعد از من تو واسطه و سبب ارتباط خدا با مخلوقات او هستى. پس كسى كه ولايت تو را انكار كند آن واسطه ارتباط بين خود و خدا را قطع كرده است و جايش در دركات جهنّم خواهد بود.
آرى، آن بزرگواران همواره انسان ها را فقط به سوى خداوند متعال فرا مى خواندند و ربط مى دادند.
1 . سوره نساء (4): آيه 105.
2 . الكافى: 1 / 268، حديث 8 ، الاختصاص: 331، بحار الأنوار: 17 / 6، حديث 6.
3 . الكافى: 1 / 328، حديث 8 ، الغيبه، نعمانى: 156، حديث 17، بحار الأنوار: 51 / 138، حديث 7.
4 . سوره آل عمران (3): آيه 103.
5 . العمدة: 288، حديث 467، بحار الأنوار: 24 / 83 ، حديث 3، شواهد التنزيل: 1 / 169، حديث 187، نهج الايمان: 547، ينابيع المودّه: 1 / 356، حديث 10.
6 . بحار الأنوار: 25 / 23، حديث 38.
7 . كتاب سليم بن قيس: 378، بحار الأنوار: 22 / 148، حديث 141 با اندكى تفاوت.