اضافه واژه «ذرّيه» به «رسول اللّه»
با توجّه به آن چه بيان شد، پاسخ پرسش ديگر كه چرا در عبارت پيشين لفظ «اوصياء» به «نبى اللّه» اضافه شده است; اما در اين جا «ذريّه» به «رسول اللّه» اضافه شده؟ و اين دو تعبير چه فرقى با هم دارند، داده مى شود.
واژه «ذريه» به معناى اولاد منتشر در بلاد و شهرهاست; انتشار و پخش شدن و متفرّق شدن اينان در اين شهرها براى چيست؟ چه تأثيرى دارد؟
در جواب مى گوييم: مگر نه اين است كه رسالت رسول اللّه صلى اللّه عليه وآله بايستى به شهرهاى مختلف برسد؟ مگر رسالت، همان پيام رسانى نيست؟ آرى! وظيفه رسول، ابلاغ و رساندن است. ذرّيه رسول اللّه صلى اللّه عليه وآله در اين جهت با آن حضرت شريك هستند كه رسانندگان رسالت جدّشان و ادامه دهندگان آن در شهرهاى مختلف خواهند بود و اين بر اثر انتشار و حضور آن ها در شهرهاى مختلف تحقق يافته است.
وظيفه رسول، نشر چيزى است كه به عنوان نبوّت آن را متحمّل شده است; از اين رو مى گويند:
كلّ رسول نبي وليس كل نبي برسول;1
هر رسولى پيامبر است; ولى هر پيامبرى رسول نيست.
ائمّه عليهم السلام در شهرها منتشر شدند تا رسالت پيامبر اكرم صلى اللّه عليه وآله به وسيله اينان منتشر شود. با انتشار آن بزرگواران در شهرها، شريعت اسلام كه همان رسالت است منتشر مى گردد. اين معناى رسالت بر خلاف معناى نبوّت از ماده «نبأ» است; چرا كه واژه «نبأ» به معناى خبر و مقصود وحى است كه با رسيدن آن نبوّت متحقّق مى گردد; ولى رسالت، انتشار شريعت وحى شده است و انتشار ائمّه عليهم السلام در شهرها داراى اين خاصيّت است.
براى مثال، هم چنان كه اگر ما در شبى كه هوا صاف است به آسمان بنگريم، خواهيم ديد كه ستارگان در آسمان منتشر و پخش هستند كه هر كدام در حدّ خودش روشن گرى دارد، اگر كسى به كره ديگرى برود و نظاره گر كره زمين گردد، خواهد ديد كه ذرّيه رسول اللّه صلى اللّه عليه وآله بر روى زمين به سان ستارگان در شهرها و بلاد مختلف منتشر و پخش هستند و هر كدام به سهم خويش در هدايت خلق مؤثر است.
به راستى امروزه در جامعه ما اين گنبد و بارگاه ها چه نقشى دارند؟ مگر مى شود تأثير اين مشاهد مشرّفه، قبور اولاد ائمّه و ذريه رسول اللّه صلى اللّه عليه وآله را منكر شد؟ اين ها چه آثار و بركاتى دارند؟ چه هدايت هايى از اين راه به وقوع مى رسد؟
بدين جهت در اين عبارت واژه «ذرّيه» به «رسول اللّه» و در آن عبارت واژه «اوصياء» به «نبى اللّه» اضافه شده است.
البتّه شايد دليلى جز اين نيز داشته باشد كه خداوند عالم است.
1. ر.ك: لسان العرب: 1 / 163.