اخلاص در عبادت
بنابرآن چه بيان شد ما بايستى عمل را خالص براى خدا انجام دهيم تا خالص براى خدا باشيم. از اين رو، در كتاب هاى فقهى در اوايل مباحث عبادات بحث نيّت مطرح مى شود و به اين آيه استدلال مى نمايند كه خداوند متعال مى فرمايد:
(وَما أُمِرُوا إِلاّ لِيَعْبُدُوا اللّهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ);1
و به آن ها دستورى داده نشده جز اين كه خدا را بپرستند و دين خود را براى او خالص كنند.
يعنى نيّت انسان در انجام اعمال بايستى فقط براى خدا باشد و بايد قصد ريا نكند; بلكه اخلاص كامل داشته و عمل بى شائبه باشد و به طور مطلق غير خدايى در كار نباشد. اگر چنين شد، خداوند متعال آن بنده عابد مخلص را خالص براى خودش قرار مى دهد.
با توجّه به آن چه بيان شد، اگر كسى بخواهد «مخلَصين» را با فتح «لام» بخواند، بايد حرف «في» را سببيّه بگيرد كه يكى از معانى آن است ـ گرچه حرف «في» معروف براى ظرفيّت است ـ در كتاب هاى ادبيّات آمده است: «إنّ امرأة دخلت النار في هرّة قتلتها».2
ولى معروف اين است كه «مخلِصين» به كسر «لام» است. به هر صورت، اخلاص در مقابل شرك و اشراك است.
1. سوره بينه (98): آيه 5.
2. جامع المقدمات / عوامل ملا محسن: 1 / 499.