يكم. علم و دانش

يكم. علم و دانش
پيش تر گفتيم كه نخستين شرطى كه همه دانشمندان اهل سنّت در امام لازم مى دانند علم و دانش اوست.
ما در اين بخش سيره و زندگى امير مؤمنان على عليه السلام و ابوبكر و آن چه را كه درباره حضرت على عليه السلام و ابوبكر گفته شده است بررسى مى كنيم تا روشن شود جايگاه علمى على عليه السلام و ابوبكر كجاست و رسول خدا صلى اللّه عليه وآله، اصحاب پيامبر و ديگر انديشمندان اسلامى درباره على بن ابى طالب عليهما السلام و ابوبكر چه گفته اند.
البته ما هرگز به گفته هاى آن دو درباره خودشان نظر نداريم كه امير مؤمنان على عليه السلام مى فرمايند:
علّمني رسول اللّه صلى اللّه عليه وآله ألف باب من العلم يفتح لي من كلّ باب ألف;1
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله هزار نكته علمى را براى من روشن ساختند كه از هر نكته و حقيقت آن هزار حقيقت ديگر گشوده مى شود.
چرا كه فرض ما اين است كه اين حديث از شخص على عليه السلام نقل شده است. در روايت ديگرى آمده كه حضرت على عليه السلام بارها مى فرمود:
سلوني قبل أن تفقدوني;2
پيش از اين كه از ميان شما بروم از من بپرسيد.
و حال آن كه هرگز ابوبكر در طول زندگى خويش چنين جمله اى را به زبان نياورده است.
ما گرچه در جاى خود درباره اين روايات كه اهل سنّت نيز نقل كرده اند بحث خواهيم كرد; ولى هم اكنون سخنان ديگران را درباره حضرت على عليه السلام و ابوبكر بررسى مى كنيم تا پس از آن بتوانيم هر كدام را كه شايسته تر است براى امر امامت و رهبرى مردم انتخاب كنيم.

1 . كنز العمّال: 13 / 114، حديث 36372 و ص 165، حديث 36500.
2 . اين حديث را احمد بن حنبل در كتاب فضائل اميرالمؤمنين عليه السلام و ابن سعد، ابن عبدالبرّ و ديگران نقل كرده اند: ر.ك: الاستيعاب: 3 / 1103، الرياض النضره: 2 / 166 و 167، الصواعق المحرقه: 196.