بررسى پايانى

بررسى پايانى
با توجه به بررسى هايى كه در سندهاى گوناگون اين حديث انجام يافت، اختلاف در عبارت پايانى حديثى كه از على عليه السلام نقل شده بر كسى پوشيده نيست; زيرا كه در آن حديث آمده است: «اى على! به آن دو خبر نده». در متن ديگرى آمده است: «اى على! به آن دو مادامى كه زنده هستند خبر نده»، در حالى كه در پايان متن سوم چنين عبارتى نيامده است.
البته در حديثى كه از انس روايت شده، اين عبارات وجود ندارد.
اكنون اين پرسش ها مطرح اند:
1 . چرا على عليه السلام از خبر دادن به آن دو نهى شده است؟!
2 . چرا انس از اين كار نهى نشده است; بلكه به او دستور داده شده كه به آن دو ـ و بنا بر نقلى كه در گفتار عينى آمده است ـ به عثمان بشارت دهد؟!
بايد توجّه داشت، در منابعى كه در اختيار نگارنده است، پاسخى براى اين پرسش نيافتم، مگر در كلام ابن عربى مالكى. او مى گويد: پيامبر، اين مطلب را به على عليه السلام گفت تا او در هنگام تقدّم آن دو بر خود به اين امر اقرار داشته باشد(!) و اين كه على عليه السلام را از خبر دادن به آن دو نهى كرد، براى آن است كه آن ها از نزديك شدن مرگشان در دوران كهولت و پيرى باخبر نشوند.1
به راستى آيا على عليه السلام به اقرار نياز داشت در حالى كه تقدّم آن دو بر على عليه السلام ـ به پندار آنان ـ به حق بود؟!
آيا آگاهى از نزديك شدن مرگشان در دوران كهولت و پيرى ضررى به آن دو مى رساند؟!
آيا آن دو از مرگ مى ترسيدند؟!
و اگر مى ترسيدند چرا ترس؟!

1 . عارضة الأحوذى: 13 / 132 و 133.