فضايل ناشناخته
پنجمين حديث ساختگى را ترمذى در بخش «فضايل معاذ بن جبل، زيد بن ثابت، ابى بن كعب و ابوعبيدة بن جرّّاح» آورده است. وى در سنن خود اين حديث را با دو سند مى آورد:
1 . سفيان بن وكيع، از حميد بن عبدالرحمان، از داوود عطّار، از معمر، از قتاده نقل مى كند كه انس بن مالك گفت: رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود:
ابوبكر مهربان ترين شخص براى امّت، عمر سخت گيرترين فرد در دستورات الاهى، عثمان بن عفان باحياترين فرد، معاذ بن جبل داناترين فرد به حلال و حرام، زيد بن ثابت داناترين فرد به احكامِ تقسيم ارث و اُبى بن كعب فصيح ترين قارى كتاب خدا در امّت من هستند. هر امّتى امينى دارد و امين اين امّت، ابوعبيدة بن جرّاح است.
اين حديثى است حَسَن و عجيب كه به جز از قتاده، آن را ديگران نقل نكرده اند.
نظير اين حديث را ابوقلابه، از انس، از رسول خدا صلى اللّه عليه وآله روايت كرده است و حديث ابوقلابه مشهورتر است.
2 . محمد بن بشّار، از عبدالوهّاب بن عبدالمجيد ثقفى، از خالد حَذّاء، از ابوقلابه نقل مى كند كه انس بن مالك گفت:
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود:
ابوبكر مهربان ترين شخص براى امّت من، عمر سخت گيرترين فرد در دستورات الاهى، عثمان باحياترين فرد، ابى بن كعب فصيح ترين قارى كتاب خدا، زيد بن ثابت داناترين فرد به احكامِ تقسيم ارث و معاذ بن جبل داناترين فرد به حلال و حرام در امّت من هستند.
آگاه باشيد كه هر امّتى امينى دارد و امين اين امّت، ابوعبيدة بن جرّاح است.
اين حديث، حَسَن و صحيح است.1
البته افراد ديگرى نيز اين حديث را نقل كرده اند، از جمله ابن ماجه اين حديث را با دو سند اين گونه نقل مى كند:
1 . محمد بن مثنّى، از عبدالوهّاب بن عبدالمجيد، از خالد حذّاء، از ابوقلابه نقل مى كند كه انس بن مالك گفت: رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود: ابوبكر مهربان ترين شخص براى امت من … .
2 . على بن محمد همانند ابن قدامه، همين روايت را از وكيع، از سفيان، از خالد حذّاء، از ابوقلابه روايت كرده است… .2
حاكم نيشابورى نيز اين حديث را ذكر كرده و مى گويد:
عبدالرحمان بن حمدان جلاّب در همدان، از ابوحاتم رازى، از محمّد بن يزيد بن سنان رهاوى، از ابومحمد كوثر بن حكيم حلبى، از نافع نقل مى كند كه ابن عمر مى گويد:
رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود: ابوبكر مهربان ترين فرد براى امت من است، عمر قاطع ترين فرد در دستورات الاهى، عثمان باحياترين فرد، ابى بن كعب فصيح ترين قارى قرآن، زيد بن ثابت داناترين فرد به احكام تقسيم ارث، على بن ابى طالب داناترين فرد به احكام قضاوت، معاذ بن جبل داناترين فرد به حلال و حرام و ابوذر راست گوترين فرد در ميان امّت من هستند. به راستى كه ابوعبيدة بن جرّاح، امين اين امّت است و عالم دينى اين امّت عبداللّه بن عباس است.3
1 .سنن ترمذى: 5 / 435 كتاب المناقب، حديث 3815 و 3816.
2 .سنن ابن ماجه: 1 / 161162، باب فى فضائل أصحاب رسول اللّه، حديث 154 و 155.
3 .المستدرك على الصحيحين: 3 / 616، كتاب معرفة الصحابه، حديث 6281.