نكته قابل توجّه
در اين جا بايد براى ابن تيميه و پيروانش اين سؤال را مطرح كرد كه اگر آيه ياد شده سوره مباركه انفال در واقعه بدر نازل شده و به داستان آن اعرابى معترض به رسول خدا صلى الله عليه وآله ارتباطى نمى تواند داشته باشد… پس چگونه اين كار حاكم نيشابورى را ـ كه روايت زير را در تفسير سوره معارج مى آورد ـ توجيه مى كنيد؟
حاكم نيشابورى در كتاب تفسير از كتاب المستدرك على الصحيحين خويش مى نويسد:
تفسير سوره «سأل سائلٌ»
بسم الله الرحمن الرحيم
محمد بن على شيبانى در كوفه از احمد بن حازم غفارى، از عبيدالله بن موسى، از سفيان ثورى، از اعمش، از سعيد بن جبير اين گونه روايت كرده:
(سَأَلَ سائِلٌ بِعَذاب واقِع * لِلْكافِرينَ لَيْسَ لَهُ دافِعٌ * مِنَ اللهِ ذِي الْمَعارِجِ).
يعنى صاحب درجات و مراتب.
راوى درباره (سَأَلَ سائِلٌ) مى گويد:
نضر بن حارث بن كلدة اين سؤال را مطرح كرد. او گفت: خدايا! اگر اين سخن حق و از نزد توست، پس بارانى از سنگ را از آسمان بر ما فرو فرست.
اين روايت را اگرچه بخارى و مسلم نقل نكرده اند، اما طبق مبانى هر يك از آن دو در كتاب صحيح خود، اين روايت صحيح است.
ذهبى نيز با حاكم در صحيح شمردن اين روايت موافقت كرده است.1
گفتنى است اگر به تفسير سوره انفال كتاب حاكم نيشابورى يعنى المستدرك مراجعه نماييم، مشاهده مى كنيم كه اساساً اين روايت در آن جا نقل نشده است… .
پاسخ ابن تيميه و پيروانش به اين كار حاكم نيشابورى و ذهبى ـ دو امام و حافظ كبير اهل سنّت ـ چيست؟!
البته همان گونه كه در گذشته به طور مفصّل بيان شد، روايت يادشده به طريق صحيح ديگرى نيز در اين باره نقل شده است. در اين حديث، جريان به نقل از سعيد بن جبير روايت شده است. بى ترديد، وى اين روايت را از ابن عبّاس اخذ كرده است. زيرا ابن عباس از راويان روايتى است كه مى گويد: آيه (سَأَلَ سائِلٌ…) در جريان غديرخم نازل شده است.
تعصب تا چه حد؟! سفيان ثورى متعصب اين روايت را نقل مى كند، حاكم و ذهبى متعصب ـ با آن كه بيشتر راويان آن حديث از شيعيان هستند ـ آن را صحيح مى شمارند، اما باز ابن تيميه آن گونه ادّعا مى كند.
1 . المستدرك على الصحيحين: 2 / 502.