محمد بن عثمان
محمد بن عثمان بن ابى شيبه (متوفاى 297 هـ . ق) نيز يكى ديگر از راويان اين حديث است. ذهبى وى را اين گونه توصيف مى كند: «امام، حافظ حديث و مُسنِد».
سپس درباره او مى گويد: او روايت ها را جمع آورى و تصنيف نموده است. وى صاحب تاريخ كبير است. بخت با او يار نبود و از او بدگويى كرده اند. او از مخازن علم بود.
هم چنين نقل مى كند كه صالح جزره درباره او مى گويد: او فرد ثقه و مورد اعتمادى است. ابن عدى نيز مى نويسد: هيچ حديث غيرقابل قبولى از او نديده ام كه آن را ذكر كنم.1
البته از برخى از معاصران ابن ابى شيبه نقل شده كه او را مخدوش دانسته اند. اين افراد عبارتند از عبدالله بن احمد، متوفاى سال 290 هـ . ق، ابن خراش، متوفاى سال 283 هـ . ق و مطيّن متوفاى 297 هـ . ق.
اما به نظر مى رسد دليل بدگويى اين افراد از ابن ابى شيبه، وجود اختلاف ميان آن ها بوده است. به ويژه ميان وى و ابو جعفر مطيّن اختلاف وجود داشته است; چرا كه هر دو از يك ديگر به بدى ياد مى كنند.2
از اين روست كه بسيارى از حافظان حديث مانند ذهبى تصريح مى كنند كه سخنان و بدگويى هاى دو فرد هم عصر درباره يك ديگر اعتبارى ندارد.
1 . سير اعلام النبلاء: 14 / 21.
2 . تاريخ بغداد: 3 / 43.