خواستگاری ساختگی

بررسی و نقد داستان خواستگاری علی علیه السلام از دختر ابو جهل
آیت الله سید علی حسینی میلانی
انتشارات الحقایق، چاپ چهارم، 1390، قم
کتابهای حدیثی و تاریخی که اساسشان بر روایت است چند دسته اند؛ برخی از آنها شامل تمام مطالبی هستند که نویسنده محترم و روایت کرده است؛ برخی دیگر بر اساس سلیقه و عقاید نویسنده تدوین شده اند و …
با نگاهی به کتابهای حدیثی معتبر نزد اهل سنت، پی می بریم که نویسندگان و راویان این کتابها هم از آن دسته نویسندگانی هستند که کتابهای خود را بر اساس عقاید و سلیقه خاص خویش به نگارش درآورده اند. اهمیت این نکته در آن است که بیان می کند هر روایتی که در هر یک از این کتابها نقل شده بود را باید با ابزار علم رجال، درایه و … سنجید و سپس آن را پذیرفت.
در میان روایات کتاب اهل سنت، روایات بسیاری نقل شده که عقاید شیعی را مورد حمله قرار داده، یا آن را تخطئه می کند و یا اصول عقاید شیعه را زیر سؤال می برد.
عالمان شیعه، همیشه به دور از تعصب، این نوع روایات را بررسی کرده و غیر صحیح بودن آنها را با استفاده از همان ابزار بررسی حدیث و اسناد حدیث مقبول در نزد علمای اهل سنت به اثبات رسانده اند.
یکی از این روایات منقول در کتابهای معتبر اهل سنت، داستان خواستگاری علی علیه السلام از دختر ابو جهل است. این داستان جعلی علی رغم توهین به شأن و منزلت رسول خدا و امیر المؤمنین علیهما السلام، و نادیده انگاشتن موازین اسلامی، در کتابهای مهم اهل سنت نقل شده است.
آیت الله سید علی حسینی میلانی، در کتاب خواستگاری ساختگی به دفاع از حریم رسالت و شأن و منزلت اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه وآله پرداخته و با نقد و بررسی داستان خواستگاری امام علی از دختر ابو جهل، ساختگی بودن این داستان را به اثبات رسانده است.
نویسنده محترم که کتابش را در شش بخش تنظیم کرده؛ و در بخش اول حدیث خواستگاری و مصادر آن را معرفی کرده است. وی متن این داستان و طرق نقل آن را از کتابهای مهم اهل سنت نظیر صحیح بُخارى و مسلم، سنن تِرمذى، ابن ماجه، ابوداوود؛ مستدرک حاكم نيشابورى؛ مصنّف ابن ابى شِيبه و مسند احمد بن حنبل نقل کرده است.
در بخش دوم، مصادر حدیث خواستگاری را در مسندها و معجم های متأخّر معرفی کرده و روايت هاى مختلف از حديث خواستگارى را به روايت هيثمى، ابن حجر عسقلانى و متّقى هندى نشان داده است.
بخش سوم کتاب، اسناد حدیث خواستگاری و طرق آن را واکاوی کرده است. در طرق نقل این داستان نام اشخاصی همچون ابن عبّاس، على بن الحسين عليهما السلام، عبداللّه بن زبير، عُرْوَة بن زبير، محمّد بن على، سويد بن غفله، عامر شَعْبى، عبد الله ابن ابى مُلَيكه (قاضی و اذان گوی ابن زبیر)، و مردى از مكّه به چشم می خورد.
بخش چهارم به بررسى روايت مِسْوَر (از خوارجی که در مکه کشته شد)، ابن ابى مُلَيكه و زُهْرى (از دشنام دهندگان به امیر المؤمنین علیه السلام) اختصاص دارد.
بخش پنجم: متن حدیث و مدلول آن را بررسی کرده است.
نویسنده محترم ضمن بررسی عبارت هاى متن حديث و اشاره به تناقضات آنها با یکدیگر نتيجه بررسى های خود را با دفاع از شأن و منزلت رسول خدا و توجه به اینکه اگر اصل این روایت صحیح باشد هم با موازین اسلامی تنافی ندارد بلکه توجیه و نوشته های راویان با موازین و شأن رسول خدا منافات دارد، به پایان رسانده است.
بخش پایانی کتاب به معرفی حديث جعلی ديگر دربارۀ حضرت علی علیه السلام پرداخته و داستان خواستگاری آن حضرت از اسماء بنت عمیس و اعتراض فاطمه سلام الله علیها را بررسیده است.
سخن پایانی نویسنده محترم، درخواست تعمّق از خوانندگان و حامیان قرآن و سنت است که چگونه است در ماجرای عمومی ای که پیامبر خطبه خوانده، راوی آن از میان آنهمه صحابه، تنها دو کودک یکی هفت ساله به نام مسور بن مخرمه و دیگری ده ساله به نام عبدالله بن زبیر هستند؟!