نگاهى به راويان حديث غدير
همان طور كه بيان شد، حديث غدير در اصطلاح «دراية الحديث» فراتر از حدّ تواتر است و شكّى در صدور آن از رسول خدا صلى اللّه عليه وآله نيست، آن سان كه شمس الدّين ذهبى به اين مطلب تصريح كرده است; ولى اكنون اسامى مشهورترين راويان اين حديث را از پيشوايان و حافظان اهل سنّت در قرون مختلف ذكر مى نماييم:
۱ . محمّد بن اسحاق، نويسنده كتاب سيره ابن اسحاق;
۲ . مَعْمَر بن راشد;
۳ . محمّد بن ادريس شافعى، پيشواى شافعى ها;
۴ . عبدالرزّاق بن همّام صنعانى، استاد بُخارى و نگارنده كتاب المصنَّف;
۵ . سعيد بن منصور، نويسنده كتاب المُسْنَد;
۶ . احمد بن حنبل شيبانى، پيشواى حنبلى ها و نگارنده كتاب المسند;
۷ . ابن ماجه قزوينى، نويسنده يكى از صحاح ششگانه;
۸ . ابوعيسى تِرمذى، نويسنده يكى ديگر از صحاح ششگانه;
۹ . ابوبكر بزّار، نگارنده المسند;
۱۰ . ابوعبدالرحمان نَسائى، نويسنده كتاب سنن، يكى از صحاح ششگانه;
۱۱ . ابويَعْلى موصلى، نگارنده كتاب المسند;
۱۲ . ابوجعفر محمّد بن جرير طبرى، مؤلف دو كتاب مشهور و معروف تفسير و تاريخ;
۱۳ . ابوحاتِم ابن حِبّان، نويسنده كتاب الصّحيح;
۱۴ . ابوالقاسم طبرانى، نويسنده كتاب هاى معجم صغير، اوسط و كبير;
۱۵ . حافظ ابوالحسن دارقُطْنى.
وى در زمان خود پيشواى بغداد بوده است و در ميان مشايخ حديث عامّه، به «اميرالمؤمنين در حديث» لقب يافته است;
۱۶ . حاكم نيشابورى، نگارنده كتاب المستدرك على الصّحيحين;
۱۷ . ابن عبدالبَرّ، مؤلّف كتاب الإستيعاب;
۱۸ . خطيب بغدادى، نويسنده كتاب تاريخ بغداد;
۱۹ . ابونعيم اصفهانى، نگارنده كتاب هاى حلية الاولياء، دلائل النّبوّة و كتاب هاى ديگر;
۲۰ . ابوبكر بيهقى، نويسنده كتاب السّنن الكبرى;
۲۱ . بَغَوى، نگارنده كتاب مصابيح السنّة;
۲۲ . جاراللّه زمخشرى، مؤلّف كتاب الكشّاف;
۲۳ . ابن عساكر دمشقى، نويسنده كتاب تاريخ مدينة دمشق;
۲۴ . فخر رازى، نويسنده كتاب مفاتيح الغيب، معروف به تفسير كبير;
۲۵ . ضياء مَقْدِسى، نويسنده كتاب المختاره;
۲۶ . ابن اثير جَزَرى، نويسنده كتاب أُسْد الغابه;
۲۷ . حافظ كبير ابوبكر هيثمى، نويسنده كتاب مجمع الزوائد;
۲۸ . حافظ مِزّى از حافظان بزرگ اهل تسنّن، نويسنده كتاب تهذيب الكمال;
۲۹ . حافظ ذهبى، نويسنده كتاب تلخيص المستدرك و كتاب هاى ديگر;
۳۰ . حافظ خطيب تبريزى، نويسنده كتاب مشكاة المصابيح;
۳۱ . نظام الدين نيشابورى، نويسنده كتاب غرائب القرآن در تفسير;
۳۲ . ابن كثير دمشقى، نگارنده كتاب تفسير القرآن العظيم معروف به تفسير ابن كثير و كتاب البداية والنّهايه در تاريخ;
۳۳ . حافظ ابن حجر عسقلانى.
اهل تسنّن او را به «شيخ الاسلام» ملقّب ساخته و يكى از علماى بزرگ آن ها به شمار مى آيد كه در نقل روايات و استدلال هايش مورد اعتماد است. او كتاب هاى زيادى نوشته كه مهم ترين آن ها فتح البارى فى شرح صحيح البُخارى است.
۳۴ . عينى حنفى، نويسنده كتاب عمدة القارى فى شرح صحيح البُخارى;
۳۵ . حافظ جلال الدين سيوطى، نويسنده كتاب هاى بسيار و معروف;
۳۶ . ابن حجر مكّى، نويسنده كتاب الصّواعق المحرقه;
۳۷ . شيخ على متّقى هندى، نويسنده كتاب كنز العمّال;
۳۸ . شيخ نور الدّين حلبى، نويسنده كتاب السيرة الحلبيّه;
۳۹ . شاه ولىّ اللّه دهلوى.
وى نويسنده كتاب هاى بسيارى است. اهل سنّت او را «علاّمه هند» ناميده، بر كتاب هايش اعتماد كرده و از آن ها نقل مى نمايند;
۴۰ . شهاب الدين خفاجى.
وى شخصيّتى محقق اديب و محدّث است. او كتاب نسيم الرّياض را در شرح شفاء قاضى عياض نوشته و تعليقه مفصّلى بر تفسير بيضاوى نگاشته است كه هر دو از كتاب هاى معتبر در نزد اهل سنّت هستند.
۴۱ . مرتضى زبيدى، نويسنده كتاب تاج العروس فى شرح القاموس;
۴۲ . احمد زينى دحلان، نويسنده كتاب السّيرة الدحلانيه;
۴۳ . شيخ محمّد عبده مصرى، نويسنده كتاب هاى تفسير و شرح نهج البلاغه و آثار ديگر.
آرى، اينان از مشهورترين و معروف ترين راويان «حديث غدير» در قرن هاى مختلف هستند.
منو