در مورد نابرابری دیه ی زن و مرد میگویند: اگر توجیه این نابرابری مسائل اقتصادی است پس چرا دیه ی جنین کامل پسر از زن بیشتر است؟ میدانیم دیه ی زن در اعضا تا ثلث با مرد برابر است، یعنی دیه ی 3 انگشت زن 30 شتر است اما از ثلث که بگذرد نصف میشود یعنی دیه ی 4 انگشت زن 20 شتر است! آیا این موضوع عقلانی است؟

پرسش
با سلام در مورد نابرابری دیه ی زن و مرد میگویند: اگر توجیه این نابرابری مسائل اقتصادی است پس چرا دیه ی جنین کامل پسر از زن بیشتر است؟ میدانیم دیه ی زن در اعضا تا ثلث با مرد برابر است، یعنی دیه ی 3 انگشت زن 30 شتر است اما از ثلث که بگذرد نصف میشود یعنی دیه ی 4 انگشت زن 20 شتر است! آیا این موضوع عقلانی است؟ با توجه به قاعده ی اصولی ما حکم به الشرع … چه دلیل عقلی برای نابرابری دیه وجود دارد؟ در مورد تعبدی بودن مسئله ی دیه ابراز میکنند که هر مقدار میزان مسائل تعبدی در یک نظام حقوقی بیشتر باشد، مقبولیت آن کمتر است و ما چگونه در دپارتمان‌های حقوقی از این حکم اسلام دفاع کنیم؟ در مواقعی دیه مربوط به زیبایی میشود که برای زن اهمیت بیشری دارد! چه توجیهی هست که باز هم دیه ی زن نصف مرد باشد؟ (مثل دیه ی صورت) آیا میتوان مقدار تعیین شده ی دیه را توسط شارع انور را حداقل آن دانست و آن را افزایش داد؟ با توجه به فتوای برخی از مراجع معاصر بر برابری دیه و مشکلاتی که مطرح کرده اند آیا باز هم میتوان این مسئله را اجماعی و غیر قابل خدشه دانست؟
پاسخ
آیت الله سید علی حسینی میلانی مدظله
بسمه تعالی
السلام علیکم
همین مثال انگشتان را ابان که از اصحاب ائمه است سؤال نموده حضرت در جواب فرموده اند: «يا أبان، إنك أخذتني بالقياس، إن السنّة إذا قيست محق الدين». واقع مطلب اینستکه: احکام شریعت از ناحیه خدا است (لكلّ جعلنا منكم شرعة ومنهاجاً) و خدا هم احکام را طبق مصلحت انسان قرار داده چون مصالح و مفاسد او را می داند چون خالق اوست (ألا يعلم من خلق وهو اللطيف الخبير). و مصلحت حکم را گاهی در خود دلائل احکام ذکر می کنند و گاهی ذکر نمی کنند، و قسمی که مصلحت آن ذکر نشده، یک وقت عقل سلیم درک می کند و یک وقت هم درک نمی کند، و چنانچه انسان مؤمن ـ با توجّه به آنچه ذکر شد ـ مصلحت حکم را نیافت و نتوانست درک کند نباید انکار و یا استنکار کند. و این قاعده ی کلیّه عرض شد تا هیچگاه نسبت به حکمی شک نکنیم، و این اختصاص به احکام اسلام ندارد بلکه در تمام ادیان بلکه در تمام قوانین بشری جاری است.
موفق باشید
7504
مطرح شده توسط: حسام سلحشور