شبهه دوم: سهو پيامبر
در روايات شيعه و اهل سنّت1 وارد شده است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله در نمازشان مرتكب سهو شده و پس از نماز، شخصى از صحابه به نام ذو الشمالين يا ذو اليدين به ايشان تذكّر داده است.
اين روايت به روايت ذواليدين يا ذو الشمالين معروف شده و در مسند احمد و صحيح بخارى از ابوهريره آمده است.2
در كتاب هاى شيعه نيز روايتى به سند صحيح وجود دارد كه بر اساس آن پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله براى نماز صبح بيدار نشدند و نمازشان قضا شد. اين روايت هر چند سندش صحيح باشد، بايد آن را تأويل كنيم، و اگر قابل تأويل نيست بايد آن را طرح و لا أقل درباره آن سكوت كنيم، زيرا ـ چنان كه گذشت ـ اين قبيل روايات با ادله محكمى كه به روشنى عصمت پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله را اثبات مى كنند در تعارض است و در مقام تعارض ظاهرى ميان دو دسته روايات، بايد ميان آن ها را جمع نمود و يا ظهور روايت معارض را با نص روايات محكم تأويل كرد و اگر هيچ يك از اين دو امر ممكن نبود، بايد درباره روايت به ظاهر معارض سكوت كرد. اين قاعده اى است كه در طول تاريخ علما شيعه به آن عمل كرده اند. البته بايد بدانيم كه حتى اگر فقهاء تصريحاتى بر ردّ و انكار چنين احاديثى نداشتند و يا ما از كلمات ايشان اطلاعى نداشتيم، بايد بر اساس اين قاعده عمل كنيم.
1 . الكافي: 3 / 355 ـ 356 / ح 1; من لا يحضره الفقيه: 1 / 359 / ح 1031; بحار الأنوار: 17 / 104 / ح 11.
2 . مسند أحمد: 2 / 271 و 284; صحيح البخاري: 2 / 66 و 8 / 132.