اعتبار احمد بن حنبل
خود احمد بن حنبل نيز مورد وثوق نيست. براساس نقل ابن تيميّه در كتاب منهاج السنّة، احمد بن حنبل معتقد بوده كه جنگ اميرالمؤمنين عليه السلام بر ضد معاويه در صفين حقّ نبوده است. احمد بن حنبل اين جنگ را فتنه انگيزى اميرالمؤمنين عليه السلام معرفى كرده است.1
اظهار عداوت ابن حنبل نسبت به اهل بيت پيامبر عليهم السلام به همين يك مورد منحصر نيست. وى در موارد متعددى بغض خود را نسبت به اميرالمؤمنين عليه السلام آشكار ساخته است; از جمله مى توان به توثيق «حريز بن عثمان حمصى» از سوى احمد بن حنبل اشاره كرد. حريز بن عثمان آشكارا با اميرالمؤمنين عليه السلام دشمنى داشته و بغض خود را نسبت به ايشان اعلان مى كرده است. بنابر نقل حافظ ذهبى، احمد از باب تأكيد بر توثيق حريز، لفظ «ثقة» را دو مرتبه در مورد وى تكرار مى كند2و طبق نقل جامع المسانيد، وى سه مرتبه در مورد حريز بن عثمان گفته است:
ثقة، ثقة، ثقة!3
حافظ خطيب بغدادى يكى از محدثان بزرگ اهل سنّت است. وى پس از نقل توثيق حريز بن عثمان توسط احمد بن حنبل، در مقام طعن بر احمد برآمده و به وى اعتراض كرده است.4
حال چگونه احمد كسى را توثيق مى كند كه بغض اميرالمؤمنين عليه السلام را در دل داشته و آشكارا با ايشان دشمنى مى كرده است؟!
پس شخصيت احمد بن حنبل نيز مورد قدح و طعن بوده و درباره آراء او در جرح و تعديلِ رجال، اختلاف وجود دارد.
1 . منهاج السنّة: 4 / 225 و 8 / 165.
2 . تذكرة الحفّاظ: 1 / 17، شماره 175.
3 . ر.ك: تاريخ بغداد: 8 / 263، شماره 4365; تاريخ مدينة دمشق: 12 / 345; تهذيب الكمال: 5 / 573، شماره 1175; سير أعلام النبلاء: 7 / 80 .
4 . تاريخ بغداد: 8 / 259 ـ 260، شماره 4365.